TRƯỜNG HỌC NHẬT BẢN: KHÁM PHÁ NỀN GIÁO DỤC ĐẲNG CẤP THẾ GIỚI

Công ty Thanh Giang – đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực tư vấn du học Nhật Bản – sẽ đồng hành cùng bạn khám phá từng điểm sáng trong hệ thống trường học Nhật Bản, từ tiểu học, phổ thông, đến các trường đại học và học viện chuyên ngành nổi tiếng. Nền giáo dục Nhật Bản không chỉ nổi tiếng với sự nghiêm ngặt, mà còn bởi những triết lý đào tạo tầm nhân loại, lấy con người làm trung tâm, đề cao sự sáng tạo, đạo đức và tinh thần kỷ luật. Cùng chúng tôi đi vào chi tiết hệ thống giáo dục của xứ sở hoa anh đào để hiểu lý do vì sao du học Nhật Bản ngày càng trở thành lựa chọn hàng đầu cho giới trẻ toàn cầu.

TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG GIÁO DỤC NHẬT BẢN

Nổi tiếng với triết lý “học để trở thành người tốt”, hệ thống giáo dục Nhật Bản đã và đang đào tạo ra những thế hệ học sinh không chỉ giỏi chuyên môn mà còn phát triển hài hòa về nhân cách và năng lực xã hội. Cấu trúc chặt chẽ, định hướng rõ ràng, cùng môi trường học tập đề cao sự nỗ lực cá nhân đã đưa giáo dục Nhật lọt vào Top 10 thế giới về chất lượng (Theo Báo cáo Giáo dục toàn cầu của OECD, 2023).

Không giống nhiều quốc gia phương Tây đề cao tính tự do, giáo dục Nhật được nhà nước định hướng rất rõ ràng và nhất quán từ đầu đến cuối. Sự nhất quán xuyên suốt này chính là nền tảng để tạo ra những công dân có tính hệ thống, kỷ luật và sáng tạo cao.

CẤU TRÚC HỆ THỐNG GIÁO DỤC TỪ TIỂU HỌC ĐẾN ĐẠI HỌC

Hệ thống trường học tại Nhật Bản được xây dựng theo mô hình 6–3–3–4, tương ứng với 6 năm tiểu học, 3 năm trung học cơ sở, 3 năm trung học phổ thông và 4 năm đại học. Ngoài ra, hệ thống còn có các trường mẫu giáo, cao đẳng, học viện nghề và các học viện nghiên cứu chuyên sâu.

Giáo dục tiểu học và trung học cơ sở: Gốc rễ hình thành nhân cách

Ở Nhật Bản, trẻ em bắt buộc phải đi học tiểu học và trung học cơ sở (9 năm giáo dục bắt buộc). Trong giai đoạn này, học sinh không chỉ tiếp thu kiến thức cơ bản về toán, khoa học, tiếng Nhật, xã hội học mà còn được đào tạo kỹ năng sống như: làm việc nhóm, giữ vệ sinh cá nhân – môi trường, và đặc biệt là đạo đức công dân.

Một nét đặc trưng độc đáo là học sinh ở cả cấp tiểu học và trung học đều phải… tự dọn dẹp lớp học và khu vệ sinh. Chính điều này giúp hình thành tinh thần trách nhiệm, không ỷ lại và sự tôn trọng tập thể ngay từ nhỏ. Điều ít người biết, là học sinh Nhật không bị điểm danh trễ giờ – vì hiếm khi có em nào đến muộn.

Giáo dục trung học phổ thông: Định hướng năng lực và ngành nghề

Giáo dục trung học phổ thông tại Nhật không bắt buộc, tuy nhiên hơn 98% học sinh sau khi hoàn thành chương trình trung học cơ sở đều tiếp tục học lên bởi nhận thức rõ tầm quan trọng của giáo dục. Các trường trung học phổ thông được chia làm 2 nhóm:

• Trung học định hướng học thuật: chuẩn bị cho kỳ thi đại học.
• Trung học phổ thông chuyên biệt: đào tạo định hướng ngành nghề như thương mại, kỹ thuật, điều dưỡng, thực phẩm…

Tại đây, học sinh được tự chọn Ban học (Xã hội, Tự nhiên, Kỹ thuật, hoặc Nghệ thuật) tùy theo định hướng nghề nghiệp. Mỗi trường đều xây dựng giáo án chuyên sâu, vừa giảng dạy kiến thức văn hóa vừa tạo điều kiện cho học sinh trải nghiệm kỹ năng thực tế thông qua thực tập, dự án nhóm… Đây chính là tiền đề vững chắc để học sinh có thể đến thẳng các trường đại học hoặc cao đẳng nghề phù hợp sau khi tốt nghiệp.

Đại học: Môi trường học thuật hiện đại, đổi mới và quốc tế hóa

Đại học Nhật Bản kéo dài 4 năm (một số ngành như Y, Nha, Dược là 6 năm). Ngay từ đầu, sinh viên đã phải chọn ngành học cụ thể và theo học đúng chuyên ngành đó trong toàn bộ thời gian. Không còn các môn đại cương rải rác kéo dài nhiều kỳ học, các trường tập trung vào đào tạo chuyên môn sâu, kết hợp cả lý thuyết và thực hành.

Điều đặc biệt là hầu hết các trường đại học đều tổ chức hệ thống seminar (ゼミ – zemi): nơi sinh viên nghiên cứu chủ đề chuyên sâu dưới sự hướng dẫn trực tiếp của giảng viên. Văn hóa “zemi” đã trở thành biểu tượng của giáo dục đại học Nhật Bản – nơi sinh viên thực sự trở thành người học chủ động thay vì bị động ghi nhớ.

Ngoài ra, Chính phủ Nhật tích cực quốc tế hóa đại học thông qua chương trình “Top Global University Project” với mục tiêu đưa các trường Nhật Bản lọt vào top đại học hàng đầu Châu Á và thế giới. Từ năm 2023, có hơn 180.000 sinh viên quốc tế theo học tại Nhật với đa số đến từ Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc và các nước Đông Nam Á khác (Theo Hiệp hội Dịch vụ Sinh viên Nhật Bản – JASSO).

ĐẶC ĐIỂM NỔI BẬT CỦA NỀN GIÁO DỤC NHẬT BẢN

Sự khác biệt, khắt khe, tinh thần cầu thị và triết lý giáo dục nhân văn là những điểm khiến hệ thống trường học Nhật Bản được thế giới ngưỡng mộ. Không đơn thuần là nơi truyền đạt kiến thức, nhà trường còn là nơi giáo dục đạo đức, chế độ tự trị tối đa, sự dũng cảm và tinh thần không từ bỏ trong học sinh.

Kỷ luật và trách nhiệm – chìa khóa thành công trong mọi môi trường

Ở Nhật, bạn không thể thấy một học sinh nào lên lớp mà không mặc đồng phục gọn gàng, mang giày đúng quy định hoặc đến lớp trễ. Nội quy trường học được thực hiện đến từng chi tiết nhỏ: từ cách nói chuyện với thầy cô, xếp hàng ở nhà ăn, ứng xử ngoài cổng trường đến việc viết tay bài tập về nhà thật đúng chính tả – tất cả tạo nên một hệ thống kỷ luật không gượng ép mà khiến học sinh tự giác làm theo.

Tinh thần trách nhiệm đi kèm văn hóa “không làm phiền người khác” (迷惑をかけない – meiwaku o kakenai) – là dấu ấn đậm nét trong giáo dục học đường Nhật. Học sinh được dạy rằng: sự chậm trễ, thiếu trách nhiệm của mình sẽ làm ảnh hưởng tới tập thể – đây chính là hạt giống nuôi dưỡng sự chuyên nghiệp trong công việc mà các doanh nghiệp Nhật rất trân trọng.

Giáo dục hướng đến thực hành – sáng tạo và hội nhập

Trái ngược với định kiến “giáo dục Nhật chỉ biết học vẹt”, các trường học Nhật Bản hiện đại đang đẩy mạnh mạnh mẽ mô hình giáo dục ứng dụng. Học sinh được nghiên cứu dự án từ sớm, viết luận theo chủ đề phản biện, và trình bày đề xuất thay đổi xã hội trong Festival trường học hàng năm.

Chương trình GIGA School (Global and Innovation Gateway for All) do MEXT triển khai đã giúp 100% học sinh trung học công lập được trang bị máy tính bảng và tài khoản điện toán đám mây cá nhân. Điều này thúc đẩy việc học kỹ năng số, lập trình, AI, ngoại ngữ từ rất sớm – nền móng cho thế hệ công dân toàn cầu mà Nhật Bản đang hướng tới đến năm 2030.

CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀNG ĐẦU TẠI NHẬT BẢN

Khi nhắc đến trường học Nhật Bản, sẽ thật thiếu sót nếu không kể đến các trường đại học danh tiếng tầm thế giới – nơi quy tụ những bộ óc ưu tú nhất và là cái nôi của hàng loạt nghiên cứu đột phá. Nhật Bản hiện có hơn 780 trường đại học, trong đó có hơn 80 trường quốc lập, 100 trường công lập địa phương và hàng trăm trường đại học tư thục. Dưới đây là ba đại diện tiêu biểu, thường xuyên góp mặt trong danh sách các trường đại học hàng đầu thế giới theo QS Rankings và Times Higher Education.

Đại học Tokyo – Ngôi trường danh tiếng hàng đầu

Đại học Tokyo (The University of Tokyo – 東京大学, viết tắt là Todai) thành lập năm 1877, là đại học quốc lập đầu tiên của Nhật Bản và được xếp hạng là trường đại học hàng đầu tại châu Á nhiều năm liền. Đây là niềm tự hào quốc gia, trung tâm đào tạo tinh hoa học thuật và nơi sản sinh ra hơn 17 Thủ tướng Nhật Bản, hàng trăm nhà khoa học, kỹ sư công nghệ và nhiều giải Nobel danh giá.

Chất lượng nghiên cứu và đào tạo đỉnh cao

Với 10 khoa trực thuộc (Gakubu) cùng hơn 15 viện nghiên cứu, Đại học Tokyo đào tạo mọi lĩnh vực từ Luật, Kinh tế đến Khoa học máy tính, Y học, Vật lý và Kỹ thuật môi trường. Trường nổi tiếng với khả năng nghiên cứu độc lập và sáng tạo tư duy ở cấp đại học và sau đại học. Theo QS World University Rankings 2024, Đại học Tokyo đứng thứ 28 thế giới và số 1 tại Nhật.

Trường là đối tác chiến lược của nhiều đại học lớn như Harvard, Oxford, Stanford và National University of Singapore (NUS). Các chương trình đào tạo bằng tiếng Anh như PEAK (Programs in English at Komaba) trước đây dành riêng cho sinh viên quốc tế đã mở rộng tiếp cận toàn cầu.

Môi trường quốc tế đa dạng và học bổng hấp dẫn

Với hơn 4.000 sinh viên quốc tế đến từ hơn 100 quốc gia, Đại học Tokyo cung cấp hệ thống học bổng đa dạng như học bổng chính phủ MEXT, học bổng JASSO và học bổng nội bộ trị giá từ 50% – 100% học phí. Ngoài ra, trường có ký túc xá hiện đại, thư viện khổng lồ và hệ thống hỗ trợ sinh viên quốc tế toàn diện, từ dịch vụ tiếng Anh đến tư vấn pháp lý và hỗ trợ việc làm thêm.

Đại học Kyoto – Trung tâm nghiên cứu và đổi mới

Đại học Kyoto (Kyoto University – 京都大学) được thành lập năm 1897, nằm tại thành phố Kyoto – cái nôi của văn hóa, nghệ thuật và tư tưởng Nhật Bản. Đây là đại học lớn thứ hai tại Nhật và nổi bật với tinh thần tự do học thuật, khuyến khích phản biện và phá vỡ giới hạn tư duy truyền thống.

Truyền thống nghiên cứu mạnh mẽ

Kyoto University có hơn 13 viện nghiên cứu, 10 phân khoa lớn với thế mạnh đặc biệt trong các ngành Sinh học, Vật lý, Hóa học, Y học tái tạo và Khoa học môi trường. Trường đã đào tạo nhiều nhà khoa học nổi tiếng với các công trình nổi bật như Shinya Yamanaka – người đoạt giải Nobel Y học năm 2012 cho nghiên cứu tái lập tế bào gốc.

Đại học Kyoto còn nắm giữ một trong những ngân hàng gene thực vật và động vật phong phú nhất châu Á, là nơi phát hiện nhiều giống mới và phát triển các hoạt chất chữa bệnh tiên tiến.

Giáo dục toàn cầu và sáng tạo xuyên lĩnh vực

Trường triển khai nhiều chương trình quốc tế như Kyoto iUP (International Undergraduate Program), chương trình joint program với Chalmers University (Thụy Điển), chương trình song bằng giữa Kyoto – Munich – Heidelberg… Trong xu thế tích hợp các ngành học, Kyoto University đã mạnh mẽ tổ chức khoa học liên ngành kết hợp giữa AI, Khoa học thần kinh, Triết học và Thiết kế tương lai – tạo nên tư duy giáo dục rất tiên tiến.

Kyoto University đặc biệt thích hợp với những sinh viên đam mê nghiên cứu, muốn theo hướng sau đại học hoặc trở thành học giả/nhà khoa học.

Đại học Osaka – Nơi đào tạo đa ngành và quốc tế

Đại học Osaka (Osaka University – 大阪大学), được thành lập năm 1931, là trường đại học quốc lập thuộc top 5 Nhật Bản với tinh thần “Live Locally, Grow Globally”. Trường tọa lạc tại tỉnh Osaka – trung tâm công nghiệp và thương mại lớn thứ hai của Nhật.

Thế mạnh trong công nghệ, khoa học xã hội, y học

Từ khi sát nhập với Đại học Y Osaka vào năm 2007, Đại học Osaka trở thành đơn vị dẫn đầu về các ngành như Kỹ thuật, Công nghệ sinh học, Điều dưỡng – Y khoa và Khoa học xã hội ứng dụng. Trường hiện có hơn 23.000 sinh viên, trong đó gần 2.800 là du học sinh quốc tế.

Khuôn viên Suita của trường nổi bật với tổ hợp bệnh viện – trung tâm nghiên cứu y sinh và viện nghiên cứu nano. Điều đó giúp sinh viên được tiếp cận với công nghệ thực tế qua các dự án thực địa, bệnh viện trực thuộc và phòng lab hiện đại.

Quốc tế hóa mạnh mẽ kèm hỗ trợ du học sinh

Trường tổ chức các chương trình học bằng tiếng Anh toàn phần như HUS (Human Sciences), ISH (International Science & Healthcare) và chương trình biến đổi số O-DAISA – hợp tác với MIT và các đại học Mỹ, Singapore. Năm 2023, Osaka University lọt vào nhóm đại học Super Global do Chính phủ Nhật tài trợ, với mục tiêu tăng sinh viên quốc tế lên hơn 10.000 trước năm 2030.

Ngoài ra, trường thiết lập hệ thống trung tâm hỗ trợ sinh viên quốc tế (IRO – International Relations Office) trực tuyến 24/7, cung cấp thông tin về học phí, visa, nhà ở, việc làm thêm và định hướng nghề nghiệp sau tốt nghiệp.

CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC VÀ PHỔ THÔNG NỔI BẬT

Ngoài các đại học danh giá, hệ thống trường học Nhật Bản còn sở hữu nhiều mô hình trung học và phổ thông nổi bật về hiệu quả đào tạo, định hướng nghề nghiệp từ sớm và môi trường học tập toàn diện.

Trường Trung học Keio – Chất lượng giảng dạy vượt trội

Trường Trung học Keio (Keio Senior High School) trực thuộc Đại học Keio – một trong những đại học tư thục danh giá nhất Nhật Bản. Trường có cơ sở tại Yokohama, tỉnh Kanagawa, được thành lập năm 1948.

Sự kết hợp giữa giáo dục chuẩn quốc tế và tinh thần Nhật Bản

Trường Keio là nơi đào tạo dự bị cho các học sinh tham gia Đại học Keio – nơi sản sinh ra nhiều doanh nhân, chính trị gia, trí thức hàng đầu của Nhật. Điểm nổi bật của Keio là sự linh hoạt về chương trình học, tích hợp cả giáo trình quốc tế và hệ thống giảng dạy truyền thống Nhật.

Học sinh có thể chọn học về Toán – Lý – Hóa chuyên sâu, hoặc chọn các tổ hợp Văn học, Chính trị, Kinh tế. Ngoài ra, trường còn có các lớp song ngữ, lớp AP cho học sinh luyện thi vào đại học Mỹ, Anh.

Nguồn nhân lực tinh hoa cho đại học Keio và hơn thế nữa

Khoảng 95% học sinh Keio đều tiếp tục học lên Đại học Keio. Đây là mô hình “Học liên thông toàn trình” phổ biến tại Nhật, nơi các trường phổ thông và đại học liên thông tuyển sinh nội bộ. Điều này đảm bảo chất lượng đầu vào – đầu ra tốt và tiết kiệm thời gian – chi phí thi cử, đặc biệt phù hợp với du học sinh muốn định hướng lâu dài tại Nhật.

TRƯỜNG PHỔ THÔNG AOYAMA – MÔI TRƯỜNG HỌC TẬP HIỆN ĐẠI

Trường Phổ thông Aoyama (青山学院高等部 – Aoyama Gakuin High School) là một trong những trường tư thục danh tiếng tại Tokyo, thuộc hệ thống giáo dục Aoyama Gakuin – đơn vị sở hữu Đại học Aoyama nổi tiếng với chương trình đào tạo tiếng Anh và quốc tế học.

Cơ sở vật chất hiện đại, tích hợp công nghệ số

Tọa lạc tại khu Shibuya sầm uất, trường trung học Aoyama được thiết kế theo phong cách “không gian mở”, với lớp học thông minh, kết nối trực tiếp với thư viện điện tử, phòng lab công nghệ và trung tâm sáng tạo STEAM. Từ năm 2022, trường áp dụng mô hình học kết hợp (hybrid learning), cho phép học sinh truy cập tài liệu, tương tác với giáo viên qua nền tảng LMS và phần mềm quản lý học sinh theo thời gian thực.

Học sinh tại đây được khuyến khích trình bày quan điểm cá nhân, phản biện trên lớp, tham gia dự án STEM và CLIL. Đặc biệt, các môn học liên ngành như Xã hội học tích hợp Công nghệ thông tin hay Lịch sử môi trường được giảng dạy theo dạng hội thảo, giúp học sinh mở rộng năng lực tư duy đa chiều.

Mô hình học đa văn hóa và chủ động hội nhập toàn cầu

Trường Aoyama tập trung đào tạo các công dân toàn cầu thông qua chương trình tiếng Anh nâng cao, giáo trình chuẩn Cambridge, chương trình trao đổi học sinh với Mỹ, Canada và Anh quốc. Khoảng 30% giảng viên tại trường là người nước ngoài, và học sinh bắt buộc trình bày đề án tốt nghiệp bằng tiếng Anh.

Ngoài việc định hướng vào Đại học Aoyama, học sinh Aoyama còn đủ điều kiện xét tuyển thẳng vào hơn 20 trường đại học quốc tế liên kết. Trường được nhiều phụ huynh đánh giá là môi trường học tập “phóng khoáng nhưng vẫn chuẩn mực”, lý tưởng cho những học sinh yêu thích tư duy sáng tạo, hội nhập và phát triển toàn diện.

TRƯỜNG TRUNG HỌC WASEDA – ĐÀO TẠO TOÀN DIỆN VÀ SÁNG TẠO

Trường Trung học Waseda (早稲田実業学校高等部) là một trong những đơn vị trực thuộc của Đại học Waseda, nằm tại Tokyo – một trong ba đại học tư thục hàng đầu Nhật Bản. Trường được thành lập từ năm 1901 với mục tiêu đào tạo nhân tài toàn diện mang tư tưởng “Học vấn để phụng sự xã hội”.

Môi trường học thuật sáng tạo, định hướng đa kỹ năng

Trường Waseda nổi bật bởi hệ thống giáo trình mở, không gò bó học sinh trong những tiết học lý thuyết đơn thuần. Tại đây, lượng kiến thức học sinh được tiếp cận không giới hạn trong sách giáo khoa, mà trải qua dự án thực địa, học tập qua trải nghiệm (experiential learning), và các chương trình giao lưu ngành nghề trực tiếp.

Trường cũng có chương trình “Global Leaders Program” – nơi học sinh được huấn luyện các kỹ năng lãnh đạo, thuyết trình, tranh biện bằng song ngữ Nhật – Anh. Ngoài ra, học sinh có thể chọn học thêm tiếng Pháp, tiếng Đức, hoặc tiếng Trung như môn tự chọn thứ hai.

Hướng đến phát triển con người toàn diện, không chỉ học vấn

Điểm đặc biệt của hệ thống trường học Nhật Bản như Waseda là xen kẽ giữa việc đào tạo tri thức với nuôi dưỡng nhân cách, trách nhiệm xã hội. Trường có hơn 30 câu lạc bộ năng khiếu, thể thao, nghệ thuật giúp học sinh chọn lựa theo sở thích cá nhân và tìm kiếm tiếng nói nội tâm của mình trong độ tuổi dậy thì năng động. Học sinh Waseda có truyền thống tham gia các chương trình tình nguyện, nghiên cứu cộng đồng, tổ chức hội chợ văn hóa và các buổi TED Talk nội bộ – khiến giá trị học đường lan tỏa chứ không khép kín.

Khoảng 80% học sinh tốt nghiệp tiếp tục theo học tại Waseda University, nhờ cơ chế xét tuyển đặc biệt cho học sinh nội bộ, tiết kiệm chi phí và giảm áp lực kỳ thi quốc gia.

TRƯỜNG DẠY NGHỀ VÀ HỌC VIỆN CHUYÊN NGÀNH

Nền giáo dục Nhật Bản nổi bật không chỉ ở bậc đại học truyền thống mà còn ở hệ thống dạy nghề và học viện chuyên ngành vô cùng đa dạng, thực tiễn, phù hợp với xu thế chuyển đổi số. Hằng năm có hàng chục ngàn sinh viên quốc tế chọn theo học các trường dạy nghề tại Nhật nhờ sự linh hoạt, thời gian học ngắn nhưng cơ hội việc làm cao, thậm chí định cư dài hạn.

Học viện Công nghệ Tokyo – Đào tạo kỹ thuật và công nghệ sâu sát thực tế

Tokyo Institute of Technology (東京工業大学) – hay còn gọi là Học viện Công nghệ Tokyo – là một trong 2 trường đại học kỹ thuật quốc gia hàng đầu Nhật Bản (cùng với Viện Công nghệ Osaka).

Định hướng kỹ thuật số hóa và khoa học liên ngành

Với hơn 140 năm lịch sử, Tokyo Tech nổi tiếng với vai trò tiên phong trong lĩnh vực Công nghệ thông tin, Kỹ thuật điện – điện tử, AI, Công nghệ vật liệu mới và Khoa học máy tính ứng dụng. Từ năm 2020, trường đẩy mạnh chương trình Global Scientists and Engineers Program (GSEP) bằng tiếng Anh, tạo cơ hội lớn cho du học sinh nước ngoài học tập và làm việc ngay tại Nhật.

Sinh viên được trải nghiệm mô hình học tập mô phỏng doanh nghiệp – nơi các lab hợp tác với các tập đoàn như Sony, Panasonic, Fujitsu… để triển khai sáng chế và sản phẩm công nghiệp thực tế.

Cao đẳng Nghệ thuật Musashino – Trung tâm nghệ thuật và thiết kế

Musashino Art University (武蔵野美術大学) là một trong những đại học nghệ thuật tư nhân lớn nhất Nhật Bản, tọa lạc tại thành phố Kodaira, ngoại ô Tokyo. Thành lập từ năm 1929, Musashino là cái nôi của nhiều tên tuổi nổi tiếng như họa sĩ Takashi Murakami – người đặt nền móng cho nghệ thuật đương đại Nhật.

Chương trình đào tạo sát thực tiễn, môi trường sáng tạo tự do

Trường Musashino đào tạo các ngành như: Thiết kế đồ họa, Mỹ thuật công nghiệp, Truyền thông hình ảnh, Hoạt hình, Thời trang và Thiết kế nội thất. Ngoài kiến thức chuyên môn, sinh viên còn được học về quản lý dự án nghệ thuật, thương mại hóa ý tưởng sáng tạo và bản quyền tác phẩm – những yếu tố thiết thực cho sự nghiệp trong ngành công nghiệp sáng tạo.

Trường có chương trình trao đổi với hơn 40 trường nghệ thuật trên toàn cầu, nổi bật như Royal College of Art (Anh), Parsons (Mỹ), ENSAD (Pháp)… Nhiều cựu sinh viên Musashino hiện đang là giám đốc sáng tạo tại các tập đoàn như Uniqlo, Shiseido, Nintendo hoặc các hãng phim hoạt hình như Ghibli, Madhouse.

Học viện Ngôn ngữ Nhật Bản – Đào tạo tiếng Nhật cho du học sinh

Học viện Ngôn ngữ Nhật Bản là cụm từ đại diện cho hàng loạt trường ngôn ngữ tại Tokyo, Osaka, Fukuoka… với mục đích đào tạo tiếng Nhật chuyên sâu cho học sinh quốc tế chuẩn bị vào học tại các bậc học cao hơn hoặc ứng tuyển doanh nghiệp Nhật.

Một số học viện tiêu biểu như:

• Tokyo Central Japanese Language School
• Intercultural Institute of Japan
• Yokohama International Education Academy

Lộ trình học bài bản từ N5 đến N1 và chứng chỉ EJU

Học viên được học 4 kỹ năng Nghe – Nói – Đọc – Viết theo chuẩn JLPT, kết hợp các lớp dự bị đại học (khoa học tự nhiên hoặc xã hội) để luyện thi kỳ thi EJU – điều kiện quan trọng để vào đại học Nhật. Ngoài ra, trường còn cung cấp khóa tiếng Nhật thương mại, Nhật chuyên ngành IT và các buổi hướng nghiệp định kỳ giúp học viên định hướng bản thân rõ ràng.

Lớp học quy mô nhỏ (từ 8–15 học viên/lớp), giảng viên trình độ N1 trở lên, cùng hệ thống hỗ trợ sinh hoạt – visa – nhà ở tạo điều kiện tiện lợi tối đa cho du học sinh mới sang Nhật còn bỡ ngỡ.

LỢI ÍCH CỦA VIỆC HỌC TẬP TẠI TRƯỜNG NHẬT BẢN

Khi lựa chọn hệ thống trường học Nhật Bản, du học sinh không chỉ tiếp cận với một nền giáo dục chất lượng cao mà còn mở ra những giá trị bền vững cho tương lai. Giáo dục tại Nhật không dừng ở học thuật, mà còn định hướng nghề nghiệp, phát triển kỹ năng sống và tinh thần toàn cầu hóa. Dưới đây là những lý do khiến hàng ngàn sinh viên quốc tế – đặc biệt là từ Việt Nam – lựa chọn Nhật Bản là điểm đến du học lý tưởng mỗi năm.

Cơ hội tiếp cận nền giáo dục tiên tiến

Trong suốt nhiều năm liền, Nhật Bản luôn nằm trong top 10 quốc gia có hệ thống giáo dục hàng đầu thế giới theo đánh giá từ OECD và QS Global Education Index.

Chương trình giảng dạy hiện đại, kết hợp truyền thống và công nghệ

Các trường học Nhật Bản luôn cập nhật giáo trình, phương pháp giảng dạy phù hợp từng cấp học, đồng thời tích hợp nhiều yếu tố công nghệ và vận dụng tư duy nhân văn trong đào tạo. Chương trình GIGA School, được Chính phủ Nhật triển khai từ năm 2020, đã đưa công nghệ đến từng lớp học – mỗi học sinh được cấp thiết bị cá nhân để học song song trực tuyến và trực tiếp. Điều này đặc biệt hữu ích với du học sinh, giúp học dễ tiếp cận hơn và quen với việc sử dụng công cụ số ngay từ đầu.

Các trường cao đẳng, đại học liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp, phòng lab quốc tế, giúp sinh viên học được kiến thức chuyên môn gắn liền với thực tế lao động. Mô hình học tập Project-Based Learning và trình bày nghiên cứu khoa học ngay tại lớp đã được triển khai phổ biến từ những năm đầu bậc đại học.

Giáo dục có sự gắn kết mạnh mẽ giữa nhà trường – gia đình – xã hội

Một ưu điểm rất lớn của trường học Nhật Bản là khả năng phối hợp liên tục giữa nhà trường và phụ huynh. Các buổi họp mặt định kỳ, báo cáo tiến độ học tập chi tiết, bảng đánh giá tư cách đạo đức rất được chú trọng. Điều này kích thích cha mẹ học sinh (kể cả du học sinh) theo sát quá trình học, từ đó nâng tỷ lệ duy trì học tập, tránh bỏ học dở chừng.

Ngoài ra, nhà trường còn phối hợp với doanh nghiệp, tổ chức phi lợi nhuận, viện nghiên cứu để tạo thêm cơ hội nghề nghiệp – điều khiến nền giáo dục Nhật luôn vận hành trong chiều sâu liên kết.

Phát triển kỹ năng và tư duy sáng tạo

Giá trị cốt lõi mà hệ thống trường Nhật Bản mang lại không chỉ là kiến thức học thuật, mà hơn hết là những kỹ năng sống quan trọng cho sinh viên trong thời đại toàn cầu hóa.

Kỹ năng tự học – tự phản biện – ra quyết định

Ở bất kỳ cấp học nào, học sinh và sinh viên tại Nhật Bản đều được trang bị tư duy phản biện và khả năng ra quyết định cá nhân rõ ràng. Thầy cô là người dẫn dắt, nhưng người học mới là trung tâm. Các lớp học thường xuyên có hoạt động nhóm, yêu cầu học sinh nghiên cứu, trình bày trước lớp và nhận đánh giá từ bạn bè. Điều này rèn luyện kỹ năng giao tiếp, lắng nghe, giải quyết vấn đề và phân tích thông tin – những kỹ năng sống rất quan trọng trong môi trường làm việc tương lai.

Theo Viện nghiên cứu giáo dục xã hội Nhật Bản (NIEJ), gần 82% sinh viên quốc tế từng học tại Nhật cho biết họ cải thiện rõ rệt khả năng quản lý thời gian, tư duy tổ chức công việc và làm việc nhóm sau 1 năm học tập.

Khơi dẫn sáng tạo và đa dạng hóa tư duy ngành nghề

Từ các lớp vẽ, làm phim hoạt hình, đến nghiên cứu khoa học và xã hội, trường học Nhật khuyến khích học sinh khám phá sở trường, sở thích cá nhân. Tại các trường như Đại học Tsukuba, Học viện Musashino hoặc Kyoto Seika, học sinh có thể tự kết hợp giữa các chuyên ngành khác nhau để tạo thành lộ trình học cá nhân hóa – từ đó mở ra cơ hội sáng tạo không giới hạn.

Đặc biệt, các lễ hội văn hóa (bunkasai), hội chợ khoa học, thi đấu trí tuệ giữa các trường được tổ chức liên tục trong năm giúp học sinh thể hiện niềm đam mê và kiến thức thông qua dự án cụ thể.

HỌC PHÍ VÀ HỌC BỔNG TẠI CÁC TRƯỜNG NHẬT BẢN

Một trong những rào cản lớn nhất với du học sinh khi tìm đến nền giáo dục đẳng cấp của Nhật Bản chính là vấn đề tài chính. Tuy nhiên, với hệ thống học bổng phong phú và nhiều chương trình hỗ trợ tài chính từ Chính phủ, các tổ chức giáo dục và trường học nội bộ, học phí Nhật Bản trở nên dễ tiếp cận hơn với sinh viên quốc tế.

Thông tin chi tiết về học phí từng cấp học

Học phí tại các trường ở Nhật có sự khác biệt lớn giữa khu vực công lập và tư thục, cũng như giữa các ngành khác nhau:

Cấp học	Loại trường	Mức phí trung bình/năm (JPY)	Mức phí quy đổi (VNĐ)
Trung học phổ thông	Công lập	136,000 – 268,000	Khoảng 25 – 50 triệu VND
Trung học phổ thông	Tư thục	650,000 – 1,000,000	Khoảng 120 – 180 triệu VND
Cao đẳng nghề/Chuyên ngành	Công lập	390,000 – 500,000	Khoảng 75 – 95 triệu VND
Đại học (công lập)	Quốc lập	535,800	Khoảng 100 triệu VND
Đại học (tư lập)	Dân lập	900,000 – 1,800,000+	Khoảng 180 – 300 triệu VND+

Ngoài học phí, sinh viên sẽ cần chi trả thêm phí xét tuyển, phí nhập học (khoảng 30.000 – 300.000 JPY) và các chi phí sinh hoạt tùy khu vực như Tokyo, Osaka, Fukuoka…

Cơ hội học bổng và hỗ trợ tài chính cho du học sinh

Nhật Bản được đánh giá là một trong các quốc gia có hệ thống học bổng dành cho sinh viên quốc tế phong phú và dễ tiếp cận nhất châu Á.

Các học bổng phổ biến:

1. Học bổng MEXT (Monbukagakusho): Học bổng toàn phần của Chính phủ Nhật, bao gồm miễn học phí 100%, sinh hoạt phí khoảng 117,000 JPY/tháng và vé máy bay khứ hồi. Rất phù hợp với sinh viên học đại học, sau đại học hoặc bậc nghề. 
2. Học bổng JASSO: Hỗ trợ 48.000 JPY/tháng cho sinh viên khá giỏi, đang theo học các chương trình cấp bằng. 
3. Học bổng trường tư: Nhiều trường có học bổng “Early Decision” giảm học phí cho sinh viên quốc tế đạt kết quả cao trong phỏng vấn hoặc kiểm tra đầu vào. 
4. Hỗ trợ sinh hoạt từ địa phương: Chính quyền các tỉnh như Aichi, Kyoto, Gunma có chương trình miễn giảm nhà ở, vé tàu, tiền ăn… dành cho du học sinh học tại địa phương. 

Theo báo cáo năm 2023 của Tổ chức Hỗ trợ Sinh viên Nhật Bản (JASSO), hơn 70% sinh viên quốc tế đã nhận được một loại hỗ trợ tài chính trong năm học đầu tiên.

THANH GIANG – ĐƠN VỊ TƯ VẤN DU HỌC NHẬT BẢN UY TÍN HÀNG ĐẦU

Trong hành trình tiếp cận hệ thống trường học Nhật Bản, việc có một người bạn đồng hành am hiểu, uy tín và đồng hành tận tâm là điều cực kỳ quan trọng. Với hơn 10 năm hoạt động chuyên sâu trong lĩnh vực tư vấn du học, Công ty TNHH Giáo dục Quốc tế Thanh Giang hiện đang là một trong những đơn vị dẫn đầu tại Việt Nam về hỗ trợ học sinh – sinh viên du học Nhật Bản.

Hàng năm, Thanh Giang giúp hàng nghìn học viên lựa chọn đúng trường, hoàn thiện hồ sơ du học và đạt visa với tỷ lệ đậu visa đạt hơn 98% (theo thống kê nội bộ năm 2023).

Thanh Giang là ai? Vì sao nên chọn Thanh Giang khi du học Nhật Bản?

Công ty TNHH Giáo dục Quốc tế Thanh Giang – trụ sở chính tại Hà Nội, chi nhánh tại Hải Dương, Vinh, Đắk Lắk, TP.HCM – chuyên tư vấn du học và đào tạo ngoại ngữ (Nhật, Hàn, Đức…). Riêng đối với thị trường Nhật Bản, Thanh Giang hiện kết nối hơn 300 trường Nhật ngữ, đại học và cao đẳng tại Tokyo, Osaka, Fukuoka, Nagoya và Chiba.

1. Kinh nghiệm thực chiến, mạng lưới đối tác chất lượng

Thanh Giang làm việc lâu năm với rất nhiều trường học Nhật Bản: từ các học viện tiếng, đến đại học quốc gia đều có network vững mạnh. Các trường học đối tác nổi bật có thể kể đến như:

• Trường Nhật ngữ Waseda Edu
• Đại học Kinh tế Tokyo (Tokyo Keizai University)
• Đại học Quốc tế Kyushu
• Đại học Nữ sinh Osaka
• Học viện Công nghệ Takushoku

Việc có liên kết trực tiếp này giúp học sinh không chỉ được tư vấn chính xác mà còn có ưu thế trong xét tuyển đầu vào hoặc học bổng.

2. Dịch vụ tư vấn định hướng chuyên sâu, cá nhân hóa

Thanh Giang không tư vấn theo kiểu “chọn trường đại trà” mà tập trung phân tích ngành nghề, nền tảng học sinh, khả năng tài chính và mục tiêu cá nhân để tư vấn trường chính xác. Học sinh được lắng nghe, định hướng và nhận sự hỗ trợ từ chính những người từng du học về nước.

Đội ngũ cố vấn của Thanh Giang bao gồm cả cựu sinh viên Việt Nam tốt nghiệp Đại học Rikkyo, Nihon, Meiji – hiện là phiên dịch viên, chuyên gia kỹ thuật hoặc giảng viên tại Nhật – mang đến góc nhìn chân thực và gần gũi.

Các dịch vụ chính Thanh Giang cung cấp

Chọn Thanh Giang đồng nghĩa với việc được hỗ trợ xuyên suốt từ khâu chuẩn bị đến sau khi nhập học. Dưới đây là các dịch vụ nổi bật do Thanh Giang triển khai:

1. Tư vấn chọn trường: đúng ngành, đúng năng lực

Thanh Giang luôn cập nhật danh sách các trường có uy tín, tỷ lệ chuyển tiếp cao, học phí hợp lý và phù hợp với năng lực từng học sinh. Mỗi ứng viên được xem xét trên các yếu tố:

• Trình độ học vấn & hồ sơ học lực
• Khả năng tài chính của gia đình
• Mục tiêu nghề nghiệp trong 5 – 10 năm
• Mong muốn ở lại Nhật làm việc, hay quay về Việt Nam phát triển

Học sinh sẽ được đề xuất từ 3–5 phương án cụ thể, gồm trường học, ngành, thời gian đào tạo, học phí, yêu cầu hồ sơ và cơ hội học bổng.

2. Hỗ trợ hồ sơ, dịch thuật, xin visa trọn gói

Toàn bộ hồ sơ du học: từ khai form, dịch thuật công chứng, kế hoạch học tập, thư giới thiệu, dịch chứng chỉ tiếng Nhật/JLPT, hộ khẩu/giấy khai sinh… đều được Thanh Giang xử lý nhanh chóng và đúng yêu cầu của cục xuất nhập cảnh Nhật.

Đặc biệt, Thanh Giang có đội ngũ xử lý hồ sơ visa chuyên nghiệp, từng đảm nhiệm xử lý hơn 500 bộ hồ sơ phức tạp: bao gồm trường hợp học lực trung bình, tài chính yếu hoặc độ tuổi cao (25 tuổi+) nhưng vẫn xin visa thành công.

3. Hỗ trợ nhà ở, việc làm thêm và cuộc sống tại Nhật

Sau khi nhập học, Thanh Giang tiếp tục hỗ trợ từ xa bằng dịch vụ:

• Nối kết học viên với ký túc xá, khách sạn ngắn hạn hoặc phòng share
• Giới thiệu việc làm thêm (baito) tại các khu vực gần trường có thu nhập tốt, hợp pháp
• Mở tài khoản ngân hàng, sim điện thoại, đóng bảo hiểm quốc dân Nhật
• Tư vấn luật pháp, quyền lợi của du học sinh và giải quyết sự cố hành chính phát sinh

4. Hỗ trợ chuyển giao: tiếng Nhật, JLPT, EJU

Trước khi du học với visa kỹ năng hoặc chuyên ngành, Thanh Giang tổ chức các lớp đào tạo JLPT N5 – N2 trực tiếp và trực tuyến. Học sinh được giảng dạy bởi giáo viên chuẩn quốc tế, người Nhật hoặc giảng viên từng tu nghiệp tại Nhật về nước.

Đặc biệt, khóa luyện thi EJU và viết luận đầu vào Đại học (Essay/Statement of Purpose) được thiết kế theo dạng mô phỏng đề thi thực tế, tỷ lệ đỗ đầu vào rất cao.

QUY TRÌNH NỘP HỒ SƠ DU HỌC NHẬT BẢN CÙNG THANH GIANG

Việc nộp hồ sơ du học có thể gây áp lực cho nhiều học sinh và phụ huynh, đặc biệt đối với các trường học Nhật Bản vốn yêu cầu hồ sơ chi tiết, tháng tuyển sinh giới hạn. Thanh Giang sở hữu quy trình xử lý khoa học, tiết kiệm thời gian, đảm bảo tỷ lệ đậu visa:

Bước 1: Phỏng vấn, làm bài kiểm tra đầu vào

• Kiểm tra trình độ tiếng Nhật, tư duy ngành nghề, kiến thức xã hội
• Xây dựng hồ sơ năng lực ban đầu, phân tích điểm mạnh/yếu

Bước 2: Tư vấn chọn trường và định hướng học bổng

• Đề xuất danh sách 3–5 trường học phù hợp
• Tư vấn giá trị học bổng, hồ sơ cần chuẩn bị thêm

Bước 3: Chuẩn bị hồ sơ – phỏng vấn với trường Nhật

• Dịch thuật, công chứng
• Viết kế hoạch học tập, chuẩn bị tinh thần phỏng vấn trực tiếp hoặc online
• Thanh Giang hỗ trợ luyện phỏng vấn, mô phỏng câu hỏi

Bước 4: Nhận kết quả COE (Giấy chứng nhận tư cách lưu trú), xin visa

• Sau khi trường Nhật gửi COE, Thanh Giang hướng dẫn thủ tục nộp đơn visa tại Đại sứ quán/Lãnh sự quán Nhật
• Tỷ lệ đậu COE của Thanh Giang hằng năm luôn >98%

Bước 5: Lên đường sang Nhật – Hỗ trợ hội nhập

• Đón sân bay (nếu có), hướng dẫn thủ tục đăng ký tạm trú, bảo hiểm, ngân hàng
• Kết nối cộng đồng du học sinh Việt tại Nhật khu vực Tokyo, Osaka, Fukuoka, từ đó tăng hỗ trợ giao tiếp – học tập – làm thêm

CHIA SẺ CỦA HỌC VIÊN ĐÃ DU HỌC NHẬT BẢN CÙNG THANH GIANG

Nguyễn Thị Bình – Cựu học viên JLPT tại Thanh Giang Hà Nội

• Đang theo học tại Tokyo International University, ngành Digital Business
• Chia sẻ:
  “Điều em nhớ nhất là đội ngũ giáo viên vô cùng có tâm, hướng dẫn rất chi tiết trong từng câu phỏng vấn. Em xin COE chỉ trong vòng hơn 1 tháng vì có hồ sơ chuẩn từ đầu. Môi trường học rất quốc tế, em đang chuẩn bị apply tiếp lên học bổng JASSO.”

Lê Gia Nhật – Học viên du học nghề điều dưỡng tại Osaka

• Đang học tại Osaka Institute of Medical Welfare
• Chia sẻ:
  “Học tại Thanh Giang em được học rất nhiều tình huống thực tế, từ giới thiệu bản thân đến cách viết luận. Anh chị tư vấn giúp em rất nhiều từ lúc tìm trường đến khi ở Nhật. Em còn được Thanh Giang giới thiệu việc làm thêm đúng chuyên ngành điều dưỡng luôn.”

VĂN HÓA TRƯỜNG HỌC NHẬT BẢN – KỶ LUẬT, TẬP THỂ VÀ TINH THẦN TỰ QUẢN

Văn hóa trường học tại Nhật là một trong những yếu tố tạo nên sự khác biệt lớn nhất của nền giáo dục nước này so với các quốc gia khác. Được nuôi dưỡng trên nền tảng của chủ nghĩa tập thể, tính tôn trọng và tinh thần kỷ luật cao, trường học tại Nhật không chỉ là nơi học sinh học kiến thức mà còn được đào tạo trở thành những công dân gương mẫu, có trách nhiệm và tinh thần cộng đồng cao.

Trường học – nơi học sinh là “người làm chủ” tập thể

Ở Nhật, việc rèn luyện tinh thần tự quản được bắt đầu ngay từ cấp tiểu học. Học sinh không có lao công dọn vệ sinh, mà chính tay các em sẽ vệ sinh lớp học, hành lang, nhà vệ sinh… theo lịch phân công hàng ngày. Mỗi lớp có ban điều hành riêng, đảm nhận công việc tổ chức sinh hoạt, báo cáo sĩ số, phân công tài liệu, truyền đạt thông báo từ giáo viên.

Các lớp không có “chấm điểm hạnh kiểm” như tại Việt Nam, nhưng lại rất coi trọng “đánh giá phẩm chất” (seikatsu shidou – 生活指導). Giáo viên chủ nhiệm không chỉ là người dạy mà còn giống như người huấn luyện trưởng thành: theo sát từ việc học, sinh hoạt đến tư duy phát triển của từng em.

Điều này giúp học sinh Nhật tự tạo ra nề nếp, không phụ thuộc vào ngoại lực, từ đó hình thành sự tự ý thức – một kỹ năng sống đặc trưng và cực kỳ hiệu quả cho tương lai.

Tôn trọng người khác và văn hóa “không làm phiền”

Trong văn hóa học đường Nhật Bản, học sinh được dạy phải tránh tối đa việc gây ảnh hưởng tiêu cực đến người khác – kể cả hành động nhỏ như cười lớn trong lớp khi người khác đang thuyết trình, hoặc bước chân mạnh khi vào lớp học. Câu nói “meiwaku o kakenai” (迷惑をかけない) – nghĩa là “không gây phiền hà cho người khác” – được lặp đi lặp lại trong mỗi bài học giáo dục đạo đức.

Học sinh cũng tuân thủ nghiêm ngặt các quy định đồng phục, giờ giấc, ngồi học theo trật tự, khi phát biểu phải giơ tay và dùng kính ngữ dù nhỏ tuổi hơn. Những chi tiết nhỏ này kết hợp lại tạo nên một môi trường học tập nghiêm túc, ổn định và giúp học sinh sớm hiểu được ý nghĩa của kỷ luật trong phát triển bản thân cũng như trong cộng đồng.

SO SÁNH HỆ THỐNG GIÁO DỤC NHẬT BẢN VỚI VIỆT NAM

Một câu hỏi phổ biến của nhiều phụ huynh là: “Giáo dục Nhật khác gì Việt Nam? Có điểm gì hơn để con tôi nên đi du học?” Dưới đây là bảng so sánh các khía cạnh quan trọng giữa hai hệ thống để giúp phụ huynh và học sinh có cái nhìn thực tế hơn:

Tiêu chí	Giáo dục Việt Nam	Giáo dục Nhật Bản
Cấu trúc hệ thống	5 – 4 – 3 (tiểu học – THCS – THPT)	6 – 3 – 3 – 4 (tiểu học – THCS – THPT – ĐH)
Phương pháp dạy học	Chủ yếu giáo viên giảng – học sinh nghe	Học sinh chủ động, thảo luận nhóm, phản biện
Môi trường học tập	Thường có 50 học sinh/lớp, ít giờ thực hành	Tối đa 35 học sinh/lớp, chú trọng kỹ năng và ứng dụng
Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT	Khoảng 95%	Trên 98.5% (theo MEXT 2023)
Kết nối doanh nghiệp – nhà trường	Hạn chế	Mạnh mẽ, có thực tập nghề, liên kết doanh nghiệp
Giáo dục đạo đức và kỹ năng sống	Chủ yếu qua lý thuyết	Lồng ghép xuyên suốt qua hoạt động hàng ngày
Hoạt động ngoại khóa	Tự tổ chức, chưa đồng bộ	Gắn liền với phát triển nghề nghiệp và năng lực xã hội

Từ bảng trên, có thể thấy hệ thống trường học Nhật Bản mang tính định hướng toàn diện hơn, tạo điều kiện cho người học chủ động, làm chủ tri thức và trang bị kỹ năng thực tiễn sớm. Ngoài ra, nền giáo dục Nhật đặc biệt phù hợp với học sinh có tinh thần kỷ luật, có định hướng làm việc tại nước ngoài hoặc học tiếp sau đại học với các ngành chuyên sâu.

XU HƯỚNG TƯƠNG LAI CỦA TRƯỜNG HỌC NHẬT BẢN – ĐỔI MỚI ĐỂ TOÀN CẦU HÓA

Giáo dục Nhật Bản tuy nổi tiếng là truyền thống và kỷ luật, nhưng điều ấn tượng là họ đang chuyển mình rất mạnh mẽ để thích ứng với sự thay đổi của thời đại công nghệ số và toàn cầu hóa. Dự báo đến năm 2030, hệ thống trường học Nhật Bản sẽ đem đến những chuyển đổi mang tính cách mạng trong triết lý giáo dục.

Đẩy mạnh công nghệ giáo dục – EdTech và AI

Chính phủ Nhật Bản đã áp dụng lộ trình “Education DX” – giáo dục công nghệ số hóa – nhằm tạo ra môi trường học tập tương tác cao, linh hoạt và không giới hạn bởi không gian, thời gian. Hiện tại, hơn 90% trường học tại Nhật đã có lớp học tích hợp màn hình tương tác điện tử, học sinh sử dụng máy tính bảng và khoá học online thông qua nền tảng như Google Classroom, Zoom, LMS nội bộ.

Tiêu biểu như Trường Trung học Ritsumeikan Uji đã xây dựng chương trình học liên môn ứng dụng AI, Blockchain và Hệ thống dữ liệu lớn (Big Data) ngay từ lớp 10, ngoài ra còn cung cấp lớp học coding bằng Python và SQL.

Quốc tế hóa đội ngũ, chương trình và tiêu chuẩn

Theo MEXT, mục tiêu đến năm 2030 mỗi trường đại học lớn của Nhật sẽ có ít nhất 25% chương trình giảng dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh. Điều này đã bắt đầu từ các trường như Đại học Hiroshima, Đại học Nagoya, Đại học Hokkaido… nhờ các chương trình liên kết cấp bằng với Mỹ, Anh, Canada và ASEAN.

Số lượng giảng viên quốc tế ngày càng tăng, giáo trình được chuẩn hóa theo tiêu chuẩn quốc tế (AUN-QA, ABET, AACSB…). Nhiều trường đã cho phép sinh viên học từ xa, chuyển tín chỉ quốc tế và thậm chí hoàn thành một phần chương trình tại Nhật, phần còn lại ở đối tác nước ngoài.

Đây chính là xu hướng toàn cầu hóa rõ ràng đang diễn ra tại các trường học Nhật Bản – mở ra cơ hội học tập và làm việc không giới hạn biên giới cho sinh viên quốc tế.

CÂU HỎI THƯỜNG GẶP VỀ TRƯỜNG HỌC NHẬT BẢN (FAQ)

Khi tìm hiểu về hệ thống trường học Nhật Bản, đặc biệt là với đối tượng đang chuẩn bị cho hành trình du học, rất nhiều câu hỏi quan trọng được đặt ra. Dưới đây là phần tổng hợp các câu hỏi phổ biến nhất và giải đáp chi tiết dựa trên thực tế và kinh nghiệm hỗ trợ học sinh Việt Nam thời gian qua.

1. Học sinh chưa biết tiếng Nhật có thể du học được không?

Có. Hiện nay nhiều trường đại học và cao đẳng ở Nhật cung cấp các chương trình học hoàn toàn bằng tiếng Anh (gọi là E-track hoặc English Program). Tuy nhiên, để du học ngay hệ đại học, bạn sẽ cần có IELTS từ 6.0 trở lên và học lực cấp 3 từ loại khá.

Với học sinh phổ thông hoặc chưa biết tiếng Nhật, lựa chọn phổ biến là học tại các trường Nhật ngữ từ 1–2 năm để đạt trình độ tiếng Nhật tối thiểu N2 (hoặc tương đương) trước khi vào đại học, cao đẳng hoặc học nghề.

Ngoài ra, hệ thống các trường học Nhật Bản cũng rất cởi mở với lộ trình học từng bước, bắt đầu từ tiếng, tích lũy văn hóa – rồi mới chuyên sâu chuyên ngành.

2. Có cần thi đại học như Việt Nam không?

Hệ thống trường học Nhật Bản không có kỳ thi tốt nghiệp THPT giống Việt Nam. Tuy nhiên, để vào được đại học ở Nhật, học sinh (trong đó có du học sinh quốc tế) cần tham gia kỳ thi EJU – kỳ thi đánh giá năng lực dành riêng cho sinh viên nước ngoài.

EJU đánh giá các môn: tiếng Nhật học thuật, Toán, Khoa học hoặc Xã hội học (tùy ngành học lựa chọn). Ngoài ra, một số trường tổ chức thêm vòng phỏng vấn hoặc viết tiểu luận đầu vào.

3. Có thể vừa học vừa làm khi học tại trường Nhật Bản không?

Hoàn toàn có thể. Sinh viên quốc tế tại Nhật được phép làm thêm tối đa 28 giờ/tuần theo quy định của Cục xuất nhập cảnh. Vào kỳ nghỉ hè – xuân, sinh viên có thể làm tối đa 40 giờ/tuần.

Một số công việc phổ biến: phục vụ nhà hàng, đóng hàng, phiên dịch, nhân viên thu ngân, trợ lý văn phòng, trông trẻ, chăm sóc người già (đối với ngành điều dưỡng). Mức lương trung bình từ 960 – 1.400 Yên/giờ, tương đương 18–27 triệu VND/tháng.

Tuy nhiên, cần lưu ý lựa chọn công việc phù hợp với visa và tránh lao động trái phép.

4. Sau khi tốt nghiệp có thể định cư và làm việc tại Nhật không?

Hoàn toàn được. Nhật là một trong số ít quốc gia phát triển chấp nhận và khuyến khích lao động nước ngoài có tay nghề ở lại làm việc và định cư.

Lộ trình phổ biến:

• Tốt nghiệp từ cao đẳng nghề hoặc đại học tại Nhật
• Tìm việc làm và xin visa kỹ sư/kỹ năng đặc định
• Làm việc liên tục tối thiểu 5 năm có thể xin visa dài hạn / định cư (visa vĩnh trú)

Một số ngành có nhu cầu tuyển dụng cao tại Nhật: IT, cơ khí, điều dưỡng, xây dựng, khách sạn – nhà hàng, chế biến thủy sản. Mức thu nhập trung bình với sinh viên mới ra trường khoảng 210.000 – 260.000 JPY/tháng (tương đương 38 – 47 triệu VND, theo số liệu của Bộ Lao động – Tháng 7 năm 2023).

 

ĐIỂM MẠNH VÀ ĐIỂM HẠN CHẾ CỦA HỆ THỐNG TRƯỜNG HỌC NHẬT BẢN

Hiểu rõ điểm mạnh và hạn chế sẽ giúp học sinh và phụ huynh có cái nhìn thực tế hơn để đưa ra quyết định đúng đắn. Dưới đây là phân tích cụ thể dựa trên số liệu có thật và sự trải nghiệm của hàng nghìn học viên quốc tế tại Nhật.

Điểm mạnh

1. Chất lượng giáo dục đồng đều và toàn diện
   Các trường học Nhật Bản – từ cấp tiểu học đến đại học – đều được quản lý bởi Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản (MEXT), áp dụng những chuẩn đánh giá cao, đồng nhất trên cả nước. 
2. Đào tạo kỹ năng thực tiễn và đạo đức đi kèm
   Không chỉ đề cao kiến thức lý thuyết, học sinh tại Nhật được rèn luyện kỹ năng sống, khả năng làm việc nhóm, tinh thần trách nhiệm cộng đồng ngay từ nhỏ – tạo thành nền tảng cho phẩm chất nghề nghiệp bền vững. 
3. Quốc tế hóa mạnh mẽ
   Hệ thống giáo dục Nhật đang quốc tế hóa nhanh chóng. Hiện nay có hơn 180.000 sinh viên quốc tế theo học tại Nhật (JASSO 2023), trong đó Việt Nam chiếm gần 27%, đứng thứ hai chỉ sau Trung Quốc. 
4. Chính sách hỗ trợ học bổng phong phú
   Chính phủ Nhật và các tổ chức giáo dục hỗ trợ rất nhiều loại học bổng dành cho sinh viên quốc tế – từ giảm học phí đến hỗ trợ chi phí ăn ở, đi lại – giúp gỡ bỏ gánh nặng tài chính cho nhiều gia đình. 

Điểm hạn chế

1. Áp lực học tập và đánh giá cao tính kỷ luật
   Nhiều học sinh Việt từng gặp khó khăn ban đầu trong việc thích nghi với cường độ học tập cao và môi trường yêu cầu sự chính xác, đúng giờ, theo quy định nghiêm ngặt. 
2. Rào cản ngôn ngữ
   Dù có nhiều chương trình giảng dạy bằng tiếng Anh, nhưng đa số môi trường sống, làm việc, và các văn bản hành chính tại Nhật vẫn được sử dụng bằng tiếng Nhật. Việc đạt tối thiểu N3 – N2 là bắt buộc nếu muốn học sâu hoặc làm việc dài hạn. 
3. Chi phí sinh hoạt tại các thành phố lớn khá cao
   Tokyo, Osaka hay Kyoto có chi phí sinh hoạt trung bình từ 100.000 – 150.000 JPY/tháng (tương đương 18–28 triệu VNĐ), trong đó tiền nhà chiếm hơn 50%. Học sinh cần tính toán kỹ nếu không có hỗ trợ tài chính ổn định. 

GỢI Ý LỘ TRÌNH TỐI ƯU DÀNH CHO HỌC SINH VIỆT NAM MUỐN ĐẾN NHẬT HỌC

Tùy thuộc vào mục tiêu cá nhân, tài chính và trình độ học tập, dưới đây là 3 lộ trình được Thanh Giang xây dựng dựa trên kinh nghiệm thực tế và những trường hợp đã thành công trong 8 năm qua.

Lộ trình 1: Cho học sinh vừa tốt nghiệp THPT tại Việt Nam

• Giai đoạn 1 (6–12 tháng): Học tiếng Nhật tại Việt Nam, đạt N5 – N4
• Giai đoạn 2 (1–2 năm): Du học tại trường Nhật ngữ – đạt mục tiêu N2, luyện thi EJU
• Giai đoạn 3 (2–4 năm): Vào học chính quy tại đại học hoặc trường nghề (chuyên ngành yêu thích: IT, kinh doanh, điều dưỡng, cơ khí…)
• Giai đoạn 4 (Sau tốt nghiệp): Ở lại làm việc, xin visa và tiến tới định cư lâu dài

Lộ trình này phù hợp với đa số học sinh chưa có nền tảng tiếng vững, giúp xây dựng lộ trình vững chắc, từng bước chắc chắn.

Lộ trình 2: Cho sinh viên đã tốt nghiệp đại học tại Việt Nam

• Giai đoạn 1: Học tiếng Nhật từ N5 đến N2 trong 1–2 năm (tại VN hoặc tại Nhật)
• Giai đoạn 2: Đăng ký chương trình thạc sĩ hoặc sau đại học bằng tiếng Nhật hoặc tiếng Anh
• Giai đoạn 3: Tìm việc làm đúng chuyên ngành, xin visa kỹ sư hoặc nghiên cứu viên
• Giai đoạn 4: Hướng tới làm việc dài hạn, xúc tiến nhập tịch/nộp hồ sơ định cư nếu đủ điều kiện

Phù hợp với bạn đã có nền tảng chuyên môn, muốn nâng cao trình độ và tiếp cận thị trường lao động Nhật Bản chất lượng cao.

Lộ trình 3: Học nghề kết hợp làm việc

• Giai đoạn 1: Học tiếng đến N3 tại Việt Nam (hoặc Nhật)
• Giai đoạn 2: Học nghề 2 năm tại Nhật (điều dưỡng, công nghệ kỹ thuật, điện tử, chăm sóc sắc đẹp…)
• Giai đoạn 3: Xin visa kỹ năng đặc định (Tokutei Ginou), làm việc từ 5–10 năm tại Nhật
• Giai đoạn 4: Nếu đủ điều kiện, đăng ký xin định cư/visa vĩnh trú

Lộ trình này phù hợp với học sinh không quá mạnh học thuật nhưng có năng lực thực hành tốt, mong muốn ổn định tài chính sớm.

GIÁO DỤC NHẬT BẢN – HẠT NHÂN CHO MỘT TƯƠNG LAI TOÀN CẦU

Hệ thống trường học Nhật Bản không đơn thuần là nơi trang bị kiến thức cho người trẻ, mà còn là “hệ sinh thái sống” nuôi dưỡng tư duy, rèn luyện nhân cách, tạo dựng nền tảng toàn diện cho mỗi người học bước vào tương lai với bản lĩnh và năng lực rõ ràng.

Với bề dày lịch sử, sự nghiêm cẩn trong phương pháp giáo dục, cùng khả năng chuyển đổi linh hoạt để bắt kịp toàn cầu hóa, Nhật Bản đã chứng minh rằng một nền giáo dục không cần quá ồn ào nhưng có thể tạo nên những công dân có ảnh hưởng toàn cầu – từ khoa học, nghệ thuật, công nghiệp đến đổi mới công nghệ.

Từ tiểu học đến đại học, từ trường nghề đến các chương trình đào tạo sau đại học, mỗi cấp học trong hệ thống giáo dục Nhật đều kết nối chặt chẽ, hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, giữa tính quốc gia và tính toàn cầu.

TỔNG HỢP LÝ DO CHỌN TRƯỜNG HỌC NHẬT BẢN

Dưới đây là những lý do cốt lõi mà bất kỳ học sinh – sinh viên hoặc phụ huynh nào cũng nên cân nhắc khi lựa chọn Nhật Bản:

1. Chất lượng giáo dục nằm trong top đầu thế giới

Với hàng trăm trường đại học đạt chuẩn quốc tế, Nhật Bản là nơi sản sinh ra nhiều nhà khoa học, doanh nhân, kỹ sư hàng đầu châu Á và thế giới. Nền giáo dục nơi đây ưu tiên hiểu biết sâu sắc và ứng dụng thực tế.

2. Chi phí vừa phải hơn các nước phát triển khác

So với Anh, Mỹ hay Úc, học phí và chi phí sinh hoạt ở Nhật rất hợp lý, đặc biệt với sự hỗ trợ học bổng mạnh mẽ từ Chính phủ và các tổ chức tư nhân.

3. Cơ hội làm thêm hợp pháp, ổn định tài chính khi đang học

Làm thêm không chỉ giúp trang trải chi phí mà còn là môi trường thực tập kỹ năng xã hội, giao tiếp, văn hóa – điều mà các nhà tuyển dụng toàn cầu rất đề cao.

4. Xu hướng tuyển dụng lao động từ Việt Nam ngày càng tăng

Năm 2023, theo thống kê của Cục Xuất nhập cảnh Nhật Bản, Việt Nam là quốc gia có số lượng lao động – du học sinh được cấp visa dài hạn cao nhất khu vực ASEAN, hầu hết làm việc trong các ngành kỹ thuật, kinh doanh, phúc lợi xã hội và công nghệ thông tin.

5. Khả năng định cư lâu dài và hội nhập quốc tế

Sau quá trình học tập và làm việc, bạn hoàn toàn có thể định cư, khởi nghiệp hoặc chuyển tiếp đến các quốc gia phát triển khác thông qua các cơ chế liên kết bằng cấp toàn cầu mà Nhật Bản đang thực hiện.

 

Bạn đang tìm kiếm một môi trường giáo dục nghiêm túc, hiện đại, bền vững và giàu tính nhân văn? Bạn mong muốn du học không chỉ để lấy tấm bằng, mà còn để trở thành một công dân toàn cầu thực thụ?

HÃY LIÊN HỆ NGAY VỚI THANH GIANG – nơi sở hữu hàng ngàn hồ sơ du học thành công, kết nối hàng trăm trường học Nhật Bản, và quan trọng nhất: Thanh Giang hiểu rõ con đường DU HỌC NHẬT BẢN phù hợp nhất với bạn.

• Miễn phí tư vấn chọn trường và ngành học

• Hệ thống lớp học tiếng Nhật chuẩn quốc tế

• Lộ trình du học cá nhân hóa theo từng học sinh

• Hỗ trợ visa, nhà ở, việc làm thêm, định cư dài hạn tại Nhật Bản

Hãy để Nhật Bản không còn là giấc mơ khó với tới – mà là bước đi đầu tiên vững chắc cho sự nghiệp và tương lai của bạn.

Công ty du học Thanh Giang

• Hotline: 091.858.2233 / 096.450.2233 (Zalo)

• Email: water@thanhgiang.com.vn

• Địa chỉ: Số 30, Ngõ 46, Phố Hưng Thịnh, Yên Sở, Hoàng Mai, Hà Nội. Và 15 Chi Nhánh trên toàn quốc.
• Website: thanhgiang.com.vn