Công ty Thanh Giang, với hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn du học và xuất khẩu lao động, sẽ cùng bạn khám phá cuộc sống của người Việt tại Nhật Bản, từ cơ hội học tập, làm việc đến những thách thức và cách vượt qua.
Tổng quan về cộng đồng người Việt tại Nhật Bản
Sự phát triển của cộng đồng người Việt
Người Việt tại Nhật Bản hiện là cộng đồng ngoại quốc lớn thứ hai tại đất nước này, chỉ đứng sau Trung Quốc. Tính đến năm 2024, số lượng người Việt tại Nhật Bản đã đạt con số hơn 500.000 người (theo Bộ Tư pháp Nhật Bản), tăng gấp 20 lần so với thập kỷ trước. Điều này phản ánh xu hướng di cư đang ngày càng phổ biến, xuất phát từ nhu cầu tìm kiếm cơ hội học tập, làm việc và định cư mới mẻ tại Nhật Bản.
Sự gia tăng mạnh mẽ này một phần nhờ vào các chương trình hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản trong các lĩnh vực như du học, thực tập sinh kỹ năng, và xuất khẩu lao động. Bên cạnh đó, Nhật Bản đang phải đối mặt với tình trạng thiếu lao động trẻ và đã mở rộng chính sách nhập cư, trong đó người Việt là đối tượng được ưu tiên. Những năm gần đây, không chỉ lao động phổ thông, mà người Việt có trình độ chuyên môn cao cũng bắt đầu chiếm lĩnh các lĩnh vực như công nghệ thông tin, thiết kế và quản lý.
Ví dụ, một tên tuổi nổi bật là ông Tôn Đức Thắng, người thành lập Công ty NextTech Nhật Bản, doanh nghiệp chuyên cung cấp giải pháp công nghệ và thương mại điện tử cho thị trường Nhật. Sau 12 năm sống tại Nhật, ông chia sẻ rằng việc phát triển nghề nghiệp tại đất nước này mang đến cơ hội không giới hạn nếu bạn biết tận dụng tài năng và cống hiến.
Các khu vực tập trung đông người Việt
Nếu nhìn bản đồ phân bổ, người Việt tại Nhật Bản chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn như Tokyo, Osaka, Nagoya và Fukuoka. Trong đó:
- Tokyo, thủ đô của Nhật Bản, là nơi có cộng đồng người Việt đông đảo nhất. Theo thống kê mới nhất, có hơn 150.000 người Việt đang sống tại đây. Tokyo thu hút người Việt do có nhiều trường đại học danh tiếng, các tập đoàn uy tín và dịch vụ hỗ trợ tốt dành cho người nhập cư.
- Osaka, thành phố lớn thứ hai, cũng là nơi nhiều công ty vừa và nhỏ tuyển dụng lao động người Việt. Những năm gần đây, Osaka trở thành trung tâm cho các ngành dịch vụ và sản xuất công nghiệp nhẹ, vốn là lĩnh vực người Việt thường tham gia.
- Fukuoka, ở phía nam nước Nhật, nổi bật với sự phát triển trong ngành nông nghiệp và xây dựng. Cộng đồng người Việt tại đây tuy nhỏ hơn nhưng rất gắn bó nhờ các hoạt động giao lưu và hỗ trợ cộng đồng.
Ngoài ra, một số khu vực như Aichi và Hyogo cũng được biết đến với lượng lớn lao động và sinh viên người Việt. Điểm chung ở các khu vực này là sự hỗ trợ cộng đồng rất rõ nét, từ các hội nhóm đồng hương đến các tổ chức văn hóa và giáo dục.
Cơ hội học tập cho người Việt tại Nhật Bản
Các chương trình du học phổ biến
Du học Nhật Bản luôn là ngành nhiều tiềm năng, thu hút hàng chục nghìn sinh viên Việt Nam mỗi năm. Hiện nay, có 3 nhóm chương trình du học chính mà người Việt thường tham gia:
- Du học tiếng Nhật (Chương trình học dự bị):
Đây là hình thức phổ biến nhất khi người Việt muốn học tập tại Nhật. Sinh viên thường đăng ký ở các trường dạy tiếng Nhật để nâng cao khả năng ngôn ngữ trước khi bước vào các bậc học cao hơn. Một ví dụ tiêu biểu là trường Học viện Nhật ngữ Tokyo, ngôi trường được mệnh danh là “cầu nối” của hàng nghìn sinh viên quốc tế, trong đó có rất đông người Việt. - Chương trình đại học và sau đại học:
Nhật Bản sở hữu các trường đại học Top đầu thế giới, nổi bật là Đại học Tokyo, Đại học Kyoto và Đại học Osaka. Người Việt tham gia các chương trình này thường tập trung vào những ngành như công nghệ thông tin, y dược học, và khoa học nguyên vật liệu. Một ví dụ thực tế là chị Nguyễn Hà Linh, người nhận học bổng MEXT của Nhật và hiện là nghiên cứu sinh tại Đại học Kyoto. Câu chuyện của chị mang đến nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho giới trẻ Việt Nam muốn theo đuổi con đường học thuật. - Chương trình nghề và thực tập sinh kỹ năng:
Với những người muốn học song song làm việc, các trường đào tạo nghề tại Nhật là lựa chọn lý tưởng. Tại đây, học viên được đào tạo các kỹ năng chuyên môn như lập trình, chế tạo máy, hoặc thiết kế kỹ thuật số, đồng thời được phép tham gia các chương trình làm thêm với mức lương ổn định.
Học bổng và hỗ trợ tài chính
Một trong những yếu tố quan trọng giúp người Việt dễ dàng tiếp cận giáo dục chất lượng cao tại Nhật Bản chính là các chương trình học bổng và hỗ trợ tài chính phong phú. Hiện có 3 loại học bổng chính dành cho sinh viên Việt Nam:
- Học bổng MEXT (Monbukagakusho):
Đây là học bổng danh giá từ chính phủ Nhật Bản. Không chỉ bao gồm chi phí học tập, học bổng này còn hỗ trợ sinh hoạt phí hằng tháng (khoảng 140.000 Yên/tháng) và vé máy bay khứ hồi. Từ năm 2020 đến nay, trung bình mỗi năm có khoảng 200 sinh viên Việt Nam nhận được học bổng này. - Học bổng từ các trường đại học:
Nhiều trường đại học ở Nhật có chương trình hỗ trợ học phí từ 30-100% cho sinh viên quốc tế, đặc biệt là sinh viên Đông Nam Á. Một ví dụ điển hình là Đại học Sophia ở Tokyo với học bổng toàn phần cho sinh viên xuất sắc. - Học bổng từ doanh nghiệp:
Một số công ty lớn tại Nhật như Mitsubishi, Toyota, và Rakuten đều có các chương trình tài trợ học bổng. Các học bổng này kèm theo cơ hội làm việc sau tốt nghiệp.
Ngoài các học bổng, người Việt cũng có thể tận dụng những công việc làm thêm hợp pháp để trang trải chi phí. Thu nhập từ việc làm thêm như phục vụ nhà hàng, bán hàng tạp hóa hay dọn dẹp công trình thường dao động từ 800-1.200 Yên/giờ, tùy khu vực.
Cơ hội việc làm cho người Việt tại Nhật Bản
Các ngành nghề phổ biến
Người Việt tại Nhật Bản tham gia vào rất nhiều ngành nghề khác nhau, từ lao động phổ thông đến các công việc yêu cầu trình độ cao. Tuy nhiên, có một số lĩnh vực nổi bật mà người Việt tập trung đông đảo nhờ nhu cầu lao động lớn và chính sách thuận lợi của Nhật Bản:
1. Lao động kỹ năng đặc định và thực tập sinh kỹ năng
Lĩnh vực lao động kỹ năng đặc định và thực tập sinh kỹ năng tiếp tục là lựa chọn phổ biến nhất với người Việt. Các ngành nghề chính trong nhóm này gồm:
- Sản xuất công nghiệp: Các xưởng chế tạo linh kiện điện tử, máy móc và chế biến thực phẩm là nơi thu hút số lượng lớn lao động người Việt. Đây là những ngành yêu cầu kỹ năng đơn giản và không cần trình độ học vấn cao, phù hợp với lao động trẻ tuổi.
- Nông nghiệp: Làm việc tại các trang trại trồng rau củ và hoa quả tại các vùng nông thôn như Hokkaido, Fukuoka, hay Nagano. Đây là ngành nghề mang lại thu nhập ổn định và cơ hội làm việc lâu dài ở Nhật.
Từ năm 2019, chương trình Visa kỹ năng đặc định (Tokutei Ginou) của Nhật Bản đã mở ra thêm nhiều cơ hội cho lao động, bao gồm cả người Việt. Chương trình này cho phép công nhân làm việc tại Nhật tối đa 5 năm (hoặc gia hạn), tập trung vào 14 ngành nghề có nhu cầu cao như xây dựng, điều dưỡng, và công nghệ thông tin.
2. Làm thêm và công việc tạm thời
Đối với đối tượng sinh viên, các công việc làm thêm được pháp luật Nhật Bản cho phép với thời gian tối đa 28 giờ/tuần. Các công việc phổ biến nhất thường là:
- Phục vụ ở quán ăn, tiệm cà phê hoặc nhà hàng. Mức lương dao động từ 900 đến 1.200 Yên/giờ, đủ để sinh viên trang trải học phí và sinh hoạt phí.
- Làm việc tại các siêu thị, cửa hàng tiện lợi (konbini). Đây không chỉ là công việc phổ biến mà còn giúp sinh viên cải thiện kỹ năng giao tiếp tiếng Nhật và hòa nhập văn hóa.
3. Công việc đòi hỏi trình độ cao
Cộng đồng trẻ có trình độ cao đang dần khẳng định vị thế tại Nhật. Các ngành nghề như công nghệ thông tin, kỹ thuật, và quản lý dự án đang nhận được sự chú ý lớn nhờ tốc độ phát triển công nghệ và chuyển đổi số tại Nhật Bản.
Ví dụ: Các tập đoàn lớn như Hitachi, SoftBank, và Fujitsu đã tuyển dụng hàng trăm lập trình viên, kỹ sư người Việt. Tại thành phố Yokohama, anh Lê Minh Hùng – kỹ sư phần mềm làm việc tại NTT Data – chia sẻ rằng anh đã nhanh chóng được bổ nhiệm vị trí quản lý dự án sau 3 năm, nhờ vào tính kiên trì trong học tập và kỹ năng tiếng Nhật thông thạo.
Quy định và điều kiện làm việc
Nhật Bản nổi tiếng với môi trường làm việc nghiêm túc và yêu cầu cao ở mọi lĩnh vực. Để đảm bảo công việc ổn định, người Việt cần lưu ý các điều kiện và quy định sau:
1. Giấy phép làm việc:
- Người Việt muốn làm việc hợp pháp tại Nhật cần có visa phù hợp (chẳng hạn như visa kỹ năng, visa lao động, hoặc visa đặc định).
- Thị thực kỹ năng đặc định đang được mở rộng, giúp người lao động dễ dàng chuyển đổi công việc hoặc ngành nghề hơn trước kia, miễn là phù hợp với ngành đã đăng ký.
2. Thời gian làm việc và lương:
- Thời gian làm việc tiêu chuẩn tại Nhật Bản là 40 giờ/tuần, trong khi làm thêm giờ (tăng ca) cần được sự đồng ý của người lao động và sẽ được trả thêm lương.
- Mức lương tối thiểu trung bình hiện tại là 1.000 Yên/giờ (tương đương khoảng 180.000 – 200.000 VND/giờ), tùy thuộc vào vị trí địa lý. Ở các thành phố lớn như Tokyo và Osaka, mức lương cơ bản cao hơn khu vực nông thôn.
3. Bảo hiểm và quyền lợi lao động:
Người lao động tại Nhật Bản, bao gồm cả người Việt, được hưởng đầy đủ các quyền lợi bảo hiểm như:
- Bảo hiểm y tế: Chỉ cần đóng khoảng 30% chi phí khám chữa bệnh.
- Bảo hiểm hưu trí: Với lao động dài hạn, bảo hiểm này đảm bảo quyền lợi sau khi nghỉ làm việc ở Nhật hoặc khi chuyển về quê hương.
4. Thái độ làm việc và văn hóa doanh nghiệp:
Thành công trong môi trường làm việc tại Nhật không chỉ phụ thuộc vào kỹ năng, mà còn vào sự tuân thủ các quy tắc văn hóa như đúng giờ, tôn trọng cấp trên, và làm việc nhóm hiệu quả. Người lao động cần thích nghi với thái độ nghiêm túc, cách giao tiếp lịch sự và tác phong chuyên nghiệp.
Cuộc sống hàng ngày của người Việt tại Nhật Bản
Văn hóa và phong tục tập quán
Cuộc sống tại Nhật Bản là sự kết hợp giữa hiện đại và truyền thống, và đây cũng chính là nơi người Việt trải nghiệm nhiều khác biệt văn hóa thú vị. Là đất nước có lịch sử lâu đời, Nhật Bản nổi bật với các giá trị đặc trưng:
1. Sự tôn trọng quy tắc và trật tự xã hội
Người Nhật rất đề cao tính kỷ luật, điều này thể hiện qua cách họ xếp hàng, giữ im lặng ở những nơi công cộng (như tàu điện ngầm), và tuân thủ các quy định. Người Việt lần đầu tới Nhật thường cảm thấy lạ lẫm nhưng dần hòa nhập sau một thời gian.
2. Ẩm thực đa dạng và sức hút đặc biệt
Ẩm thực Nhật Bản là sự giao thoa giữa sự đơn giản, tinh tế và đầy đủ dinh dưỡng. Người Việt không chỉ thích nghi mà còn yêu thích các món ăn như sushi, tempura, và ramen, nhờ mùi vị tươi ngon và chế biến sạch sẽ.
Tuy nhiên, nhiều người Việt thường tái hiện hương vị quê hương tại Nhật bằng cách mua nguyên liệu tại các cửa hàng Việt như AEON Mall hoặc tại các chợ châu Á.
3. Lễ hội và sự kiện giao lưu
Nhật Bản tổ chức rất nhiều lễ hội truyền thống quanh năm, từ lễ hội hoa anh đào (Sakura) vào mùa xuân, đến lễ hội Obon vào mùa hè. Đây là cơ hội để người Việt khám phá phong tục tập quán nước bạn, đồng thời giới thiệu các nét văn hóa Việt qua những buổi giao lưu quốc tế.
Giao lưu và kết nối cộng đồng
Người Việt tại Nhật Bản nổi tiếng với các hoạt động cộng đồng năng động. Các hội nhóm như Hội Thanh Niên Sinh Viên Việt Nam tại Nhật Bản (VYSA) hay các hội đồng hương tại Tokyo, Osaka thường tổ chức các sự kiện giao lưu, giúp người Việt xích lại gần nhau hơn. Một ví dụ điển hình là sự kiện Tết Việt tại Nhật, nơi người xa xứ có cơ hội cùng nhau gói bánh chưng, múa lân, và chia sẻ kỷ niệm quê nhà.
Ngoài ra, mạng xã hội cũng đóng vai trò lớn trong kết nối cộng đồng. Các nhóm trên Facebook hoặc Zalo như “Người Việt Định cư Nhật” trở thành nơi chia sẻ thông tin, kinh nghiệm sống và làm việc, thậm chí hỗ trợ lẫn nhau trong những trường hợp khẩn cấp.
Thách thức mà người Việt tại Nhật Bản phải đối mặt
Rào cản ngôn ngữ và văn hóa
Rào cản ngôn ngữ là một trong những khó khăn lớn nhất mà người Việt tại Nhật Bản đối diện, đặc biệt đối với những người mới sang. Dù Nhật Bản có nhiều chương trình thu hút lao động và du học sinh quốc tế, nhưng việc tiếng Nhật không phổ biến rộng rãi ở Việt Nam khiến không ít người gặp khó khăn trong giao tiếp hàng ngày, làm việc hay học tập.
1. Khó khăn trong học tiếng Nhật
Người Việt thường cảm nhận rằng tiếng Nhật là một trong những ngôn ngữ khó học nhất thế giới, bởi lẽ:
- Tiếng Nhật sử dụng ba bảng chữ viết là Hiragana, Katakana và Kanji, trong đó Kanji đòi hỏi thời gian học tập lâu dài vì đây là hệ thống chữ tượng hình phức tạp.
- Ngữ pháp tiếng Nhật nhiều tầng lớp kính ngữ, dẫn đến việc người sử dụng phải thay đổi cách nói tùy theo địa vị xã hội hoặc mối quan hệ với người đối thoại.
Ông Nguyễn Văn Khang, một kỹ sư xây dựng đang làm việc tại Tokyo chia sẻ: “Khi mới sang Nhật, tôi đã rất tự ti vì không biết cách giao tiếp với đồng nghiệp. Tôi phải mất gần 2 năm học chuyên sâu tiếng Nhật, vừa đi làm vừa đi học thêm, mới có thể bắt nhịp với công việc.”
2. Sự khác biệt về văn hóa
Sự khác biệt giữa văn hóa Nhật Bản và Việt Nam đôi khi gây ra cú sốc văn hóa khá lớn cho những người mới đến.
- Cách giao tiếp: Người Nhật có phong cách giao tiếp nhẹ nhàng, tôn trọng sự riêng tư và tránh thể hiện cảm xúc quá đà nơi công cộng. Ngược lại, người Việt thường có xu hướng cởi mở hơn, điều này đôi khi dẫn đến sự hiểu nhầm trong giao tiếp. Ví dụ, việc nói to hoặc cười đùa trong tàu điện ngầm có thể bị người Nhật đánh giá là thiếu lịch sự.
- Phong cách làm việc: Văn hóa “làm việc đến kiệt sức” (Karoshi) của Nhật Bản đôi khi khiến người Việt cảm thấy áp lực vì giờ làm việc kéo dài và khối lượng công việc lớn.
Để khắc phục những khác biệt này, nhiều người Việt đã áp dụng cách tiếp cận “học từ thực tế” khi tham gia vào các cộng đồng Nhật, học hỏi từ đồng nghiệp và hòa nhập một cách từ từ.
Khả năng thích nghi với môi trường mới
Không phải người Việt nào cũng dễ dàng thích nghi với cuộc sống tại Nhật Bản, nhất là khi môi trường sống và con người ở đây khác xa với Việt Nam.
1. Chi phí sinh hoạt cao
Sinh sống tại các thành phố lớn như Tokyo hay Osaka đòi hỏi người Việt phải đối mặt với chi phí đắt đỏ. Ví dụ:
- Tiền thuê nhà: Một căn phòng studio nhỏ ở Tokyo có giá dao động từ 60.000-80.000 Yên/tháng (khoảng 10-15 triệu đồng).
- Chi phí ăn uống: Một bữa ăn trung bình bên ngoài có giá khoảng 700-1.000 Yên, điều này khiến nhiều người Việt phải tiết kiệm bằng cách mua sắm và tự nấu ăn tại nhà.
Sinh viên Nguyễn Minh Anh, đang học tại Đại học Osaka, chia sẻ: “Lần đầu tiên sang Nhật, chi phí sinh hoạt khiến tôi thật sự sốc. Tôi phải lên kế hoạch chi tiêu cẩn thận và tìm công việc làm thêm để hỗ trợ tài chính cho bản thân.”
2. Khả năng thích nghi với thời tiết
Nhật Bản có khí hậu khác biệt rõ rệt giữa các mùa, với mùa đông khắc nghiệt hơn ở Việt Nam. Ở miền Bắc, ví dụ như Hokkaido hoặc Tohoku, nhiệt độ vào mùa đông có thể giảm xuống -10 độ C kèm theo tuyết dày. Với những người Việt lần đầu sống trong thời tiết lạnh, đây là một thách thức lớn đòi hỏi phải trang bị quần áo và thiết bị sưởi ấm đầy đủ.
3. Xa gia đình và cảm giác cô đơn
Một điểm khó khăn không thể bỏ qua là cảm giác cô đơn khi sống xa gia đình, đặc biệt trong các dịp lễ Tết hoặc những lúc khó khăn. Người Việt thường phải tự tìm cách cân bằng bằng việc tham gia vào các hội nhóm đồng hương, kết nối bạn bè hoặc duy trì liên lạc thường xuyên với gia đình qua mạng xã hội.
Thanh Giang và hỗ trợ người Việt tại Nhật Bản
Dịch vụ tư vấn và hỗ trợ định cư
Với hơn 15 năm kinh nghiệm, Thanh Giang đã trở thành cầu nối quan trọng giúp người Việt thuận lợi hơn trong hành trình du học và làm việc tại Nhật Bản. Công ty đặc biệt chuyên sâu trong việc cung cấp dịch vụ tư vấn và hỗ trợ định cư nhằm tháo gỡ những khó khăn mà người Việt gặp phải tại đất nước này.
Các dịch vụ tiêu biểu của Thanh Giang bao gồm:
- Định hướng nghề nghiệp: Thanh Giang tư vấn các ngành nghề có nhu cầu cao tại Nhật, từ đó giúp khách hàng lựa chọn lĩnh vực phù hợp với khả năng và nguyện vọng bản thân.
- Hỗ trợ hồ sơ pháp lý: Từ xin visa đến giấy tờ cư trú, Thanh Giang cam kết đồng hành cùng khách hàng để đảm bảo mọi thủ tục được thực hiện chính xác, nhanh chóng.
- Hỗ trợ tìm nhà ở và ổn định cuộc sống: Nhận được sự hỗ trợ từ mạng lưới đối tác uy tín tại Nhật, Thanh Giang giúp khách hàng tìm kiếm chỗ ở an toàn, tiết kiệm và phù hợp với nhu cầu sinh hoạt.
Chị Nguyễn Thị Minh Thu, một khách hàng từng được hỗ trợ bởi Thanh Giang, chia sẻ: “Nhờ Thanh Giang, tôi đã nhanh chóng tìm được chỗ ở gần nơi làm việc và được giải đáp toàn bộ thắc mắc khi mới sang Nhật. Điều này thật sự giúp tôi cảm thấy an tâm hơn rất nhiều.”
Hỗ trợ tìm kiếm việc làm và học tập
Ngoài định cư, Thanh Giang còn đặc biệt chú trọng hỗ trợ việc làm và học tập cho người Việt tại Nhật Bản.
1. Đào tạo tiếng Nhật và kỹ năng phỏng vấn
Thanh Giang tổ chức các lớp học tiếng Nhật trực tiếp và trực tuyến, từ trình độ sơ cấp đến nâng cao, để giúp học viên chuẩn bị tốt nhất trước khi sang Nhật. Học viên còn được đào tạo kỹ năng phỏng vấn, viết CV bằng tiếng Nhật, tạo ấn tượng với nhà tuyển dụng Nhật Bản.
2. Kết nối với doanh nghiệp uy tín
Thanh Giang hợp tác với nhiều doanh nghiệp tại Nhật trong các ngành như xây dựng, IT, và chăm sóc sức khỏe để giới thiệu cơ hội làm việc phù hợp cho khách hàng. Theo báo cáo nội bộ năm 2024, công ty đã giúp hơn 10.000 khách hàng thành công trong việc tìm kiếm các công việc ổn định tại Nhật.
3. Tư vấn học bổng và trường học tại Nhật Bản
Không chỉ với du học sinh, Thanh Giang còn hỗ trợ các bậc phụ huynh tìm kiếm những ngôi trường chất lượng tốt cho con em mình. Từ việc hướng dẫn nộp hồ sơ, xin học bổng toàn phần đến kết nối với các trường đại học, cao đẳng, Thanh Giang đã giúp hàng trăm sinh viên Việt biến giấc mơ học tập tại Nhật thành hiện thực.
Câu chuyện thành công của người Việt tại Nhật Bản
Những tấm gương vượt khó và thành công
Trong cộng đồng người Việt tại Nhật Bản, có không ít tấm gương điển hình về sự nỗ lực vượt qua khó khăn để gặt hái thành công. Những con người này không chỉ truyền cảm hứng cho đồng bào mà còn góp phần nâng cao hình ảnh người Việt trong mắt bạn bè quốc tế.
1. Anh Nguyễn Thanh Tuấn – Người sáng lập công ty công nghệ AirLabs tại Nhật Bản
Anh Nguyễn Thanh Tuấn đến Nhật vào năm 2008 theo chương trình du học ngành Công nghệ thông tin tại Đại học Osaka. Sau nhiều năm chật vật với rào cản ngôn ngữ và văn hóa, anh dần khẳng định năng lực của mình khi được nhận vào làm tại một công ty IT lớn ở Tokyo.
Năm 2018, anh quyết định khởi nghiệp bằng cách thành lập AirLabs, công ty chuyên về giải pháp công nghệ AI và IoT tại Nhật. Hiện nay, công ty của anh không chỉ cung cấp dịch vụ cho thị trường Nhật mà còn mở rộng ra nhiều quốc gia khác. Anh Tuấn chia sẻ:
“Thời gian đầu ở Nhật đầy thử thách, nhưng nhờ kiên trì và dám mơ ước, mình đã từng bước biến khó khăn thành cơ hội.”
2. Chị Trần Thị Hương – Chủ cửa hàng thực phẩm Việt tại Tokyo
Chị Trần Thị Hương, sau khi định cư cùng chồng tại Nhật năm 2010, đã nhận ra nhu cầu ngày càng lớn của cộng đồng người Việt về các mặt hàng thực phẩm quê hương. Năm 2015, chị quyết định mở cửa hàng thực phẩm Việt mang tên “Quê Nhà” tại Tokyo.
Từ một cửa hàng nhỏ nằm khiêm tốn trong khu dân cư, đến nay “Quê Nhà” đã trở thành địa chỉ tin cậy cho không chỉ người Việt mà cả người Nhật yêu thích ẩm thực Việt Nam. Ngoài ra, chị Hương thường xuyên tổ chức các sự kiện giao lưu văn hóa như lớp học nấu ăn, giúp quảng bá ẩm thực Việt tới người bản địa.
3. Anh Lê Minh Quang – Thạc sĩ ngành Kinh tế tại Đại học Kyoto và hiện là chuyên gia tại JICA
Anh Lê Minh Quang là một trong những du học sinh Việt thành công nhất tại Nhật. Sau khi nhận học bổng toàn phần MEXT, anh hoàn thành bậc thạc sĩ ngành Kinh tế tại Đại học Kyoto – một trong những ngôi trường danh giá nhất Nhật Bản.
Hiện nay, anh đang làm việc tại Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA), nơi anh phụ trách các dự án phát triển kinh tế Việt Nam – Nhật Bản. Quang chia sẻ rằng việc học tập tại Nhật không chỉ giúp anh nâng cao kiến thức chuyên môn mà còn trau dồi kỹ năng làm việc đa văn hóa.
Lời khuyên từ những người đi trước
Những người Việt thành công tại Nhật Bản đều đồng tình rằng: để ổn định và phát triển tại đất nước này, sự kiên nhẫn và nhạy bén là những yếu tố quyết định. Dưới đây là một số lời khuyên bổ ích:
1. Học tiếng Nhật thật tốt
Tiếng Nhật không chỉ là “chìa khóa” giao tiếp mà còn là yếu tố giúp người Việt vượt trội trong môi trường làm việc và học tập. Anh Nguyễn Thanh Tuấn từng cho rằng: “Bạn không cần hoàn hảo, nhưng nếu bạn cho người Nhật thấy sự cố gắng qua cách bạn nói tiếng Nhật, họ sẽ tôn trọng bạn hơn.”
2. Tận dụng các cơ hội kết nối
Cộng đồng người Việt tại Nhật rất đoàn kết, từ các hội du học sinh đến các hội đồng hương, đây là môi trường tốt để làm quen, chia sẻ kinh nghiệm và tìm kiếm sự hỗ trợ khi cần. Chị Trần Thị Hương khuyến khích: “Tham gia các buổi giao lưu chẳng những giúp bạn bớt cô đơn mà còn tạo ra những cơ hội kinh doanh, việc làm bất ngờ.”
3. Chăm chỉ và tuân thủ văn hóa làm việc Nhật Bản
Sự cống hiến và kỷ luật luôn được đề cao tại Nhật Bản. Người nước ngoài nói chung và người Việt nói riêng cần cho thấy tinh thần trách nhiệm và ý chí nỗ lực khi làm việc. Những tấm gương như anh Lê Minh Quang là minh chứng cho thấy người Việt hoàn toàn có thể đạt được thành công nếu hội tụ sự chăm chỉ và chiến lược phát triển bài bản.
So sánh cuộc sống của người Việt tại Nhật Bản với các quốc gia khác
So với cuộc sống tại Mỹ
Cuộc sống của người Việt tại Nhật Bản và Mỹ đều mang lại những cơ hội đặc biệt, nhưng cả hai nơi có đặc điểm khác biệt rõ ràng:
Cơ hội lao động và học tập
- Tại Mỹ, người Việt có xu hướng làm việc trong các ngành như thương mại nhỏ lẻ, nhà hàng, và công nghệ. Chính sách định cư tại Mỹ cũng dễ dàng hơn, bất kỳ ai có thẻ xanh đều có thể tự do làm việc và học tập mà không cần giới hạn visa.
- Tại Nhật Bản, cơ hội việc làm tập trung chủ yếu vào các ngành kỹ thuật, dịch vụ và lao động chân tay với yêu cầu khắt khe hơn về ngôn ngữ và văn hóa làm việc. Tuy vậy, Nhật lại ưu tiên mở rộng visa cho nhóm lao động trẻ và chuyên viên có tay nghề cao.
Phong cách sống
- Nhật Bản được biết đến với trật tự xã hội, an ninh tốt và mức sống cao hơn hẳn nhiều thành phố lớn tại Mỹ. Người Việt tại Nhật dễ dàng thích nghi với các hệ thống giao thông công cộng hiện đại và môi trường ít phân biệt sắc tộc.
- Mỹ, tuy rộng mở hơn về phong cách sống, nhưng lại nổi bật với các vấn đề về khoảng cách giàu nghèo và đôi khi thiếu tính an toàn tại những khu vực hoặc thành phố đông dân.
So với cuộc sống tại châu Âu
Cuộc sống tại Nhật Bản và châu Âu đều mang đến những trải nghiệm phong phú, nhưng mức độ khác biệt cũng không ít:
Khả năng định cư
- Ở châu Âu, cụ thể là các quốc gia như Đức, Pháp hay Anh, khả năng định cư của người Việt dễ dàng hơn nhờ các chính sách nhập cư liên quan đến tay nghề và nhân đạo. Người Việt tại châu Âu có xu hướng định cư lâu dài sau khi nhập quốc tịch.
- Nhật Bản lại không dễ dàng cấp quốc tịch, dù chính sách cư trú dài hạn đã nới lỏng trong những năm gần đây. Với người Việt, Nhật Bản chủ yếu là điểm đến học tập và làm việc tạm thời thay vì định cư bền vững.
Chất lượng cuộc sống
Người Việt tại Nhật thường cảm nhận ánh sáng văn hóa phương Đông mang lại sự tương đồng truyền thống, từ đó dễ thích nghi hơn về mặt phong tục. Trong khi đó, người sinh sống tại châu Âu thường chịu ảnh hưởng nhiều hơn từ lối sống phóng khoáng phương Tây.
Dự báo xu hướng phát triển của cộng đồng người Việt tại Nhật Bản
Sự gia tăng mạnh mẽ về số lượng
Theo báo cáo của Cơ quan Xuất nhập cảnh Nhật Bản, tính đến năm 2024, cộng đồng người Việt tại Nhật Bản đã đạt hơn 500.000 người, là nhóm người nước ngoài lớn thứ hai tại quốc gia này, chỉ sau người Trung Quốc. Với chính sách mở rộng visa lao động, du học và kỹ năng đặc định, con số này được dự báo sẽ tăng trưởng đều đặn trong những năm tới:
1. Gia tăng lao động theo diện kỹ năng đặc định (Tokutei Ginou)
Chương trình visa kỹ năng đặc định, bắt đầu năm 2019, đang trở thành lựa chọn hàng đầu cho lao động Việt Nam muốn làm việc tại Nhật Bản. Theo kế hoạch, nhu cầu tuyển dụng lao động tại Nhật sẽ tiếp tục tăng trong các ngành như điều dưỡng, nông nghiệp, xây dựng và sản xuất thực phẩm – lý do đến từ tình trạng dân số già hóa và thiếu hụt lao động trẻ.
- Riêng ngành điều dưỡng, Nhật Bản dự đoán cần bổ sung hơn 345.000 nhân lực vào năm 2030, tạo ra cơ hội lớn cho lao động từ Việt Nam và các nước khác.
2. Tăng trưởng đối tượng du học sinh và thực tập sinh
Mỗi năm, hàng nghìn học sinh, sinh viên Việt Nam tham gia các chương trình du học tại Nhật Bản nhờ hệ thống giáo dục chất lượng cao và chi phí hợp lý. Năm 2024, số lượng du học sinh Việt Nam chiếm khoảng 26% tổng số du học sinh quốc tế tại Nhật, vượt mức 100.000 người.
Thêm vào đó, các chương trình thực tập sinh kỹ năng cũng thu hút đáng kể lao động trẻ Việt Nam. Thông qua các công ty phái cử uy tín, những chương trình này đã giúp nhiều người có cơ hội làm việc tại Nhật trong 3-5 năm trước khi trở về nước hoặc chuyển sang visa kỹ năng đặc định.
Nâng cao vị thế của người Việt tại Nhật
Trong nhiều lĩnh vực, người Việt không chỉ đơn giản là lao động phổ thông mà đang dần khẳng định vị thế của mình trong cộng đồng quốc tế tại Nhật Bản. Một số xu hướng đổi mới và tiềm năng đáng chú ý gồm:
1. Phát triển nghề nghiệp trong các ngành công nghệ cao
Cùng với xu hướng chuyển đổi số (DX – Digital Transformation) mạnh mẽ tại Nhật Bản, nhu cầu tuyển dụng các kỹ sư phần mềm, lập trình viên và chuyên gia công nghệ cao đang ngày càng tăng. Đây là cơ hội để những lao động người Việt có trình độ và kỹ năng cao phát triển sự nghiệp tại Nhật.
Ví dụ: Các tập đoàn lớn như Rakuten, SoftBank, và Fujitsu đang tích cực tìm kiếm nhân tài quốc tế, trong đó người Việt được đánh giá cao về khả năng sáng tạo cũng như kỹ năng chuyên sâu trong lĩnh vực công nghệ.
2. Xu hướng khởi nghiệp của người Việt tại Nhật
Thế hệ người Việt trẻ sinh ra và lớn lên tại Nhật đang bắt đầu có ảnh hưởng đáng kể đến xu hướng kinh doanh tại đây. Nhiều start-up nhỏ do người Việt sáng lập tập trung vào lĩnh vực thực phẩm, công nghệ thông tin, hoặc dịch vụ hỗ trợ cộng đồng người Việt.
Ví dụ:
- Komiru, một start-up chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn và làm giấy tờ pháp lý cho người Việt tại Nhật, đã nhanh chóng phát triển nhờ đáp ứng trực tiếp nhu cầu của cộng đồng.
- Ngoài ra, các dự án khởi nghiệp về bán thực phẩm Việt Nam online, xây dựng nền tảng kết nối du học sinh và tuyển dụng trực tuyến cũng đang thu hút nhiều vốn đầu tư từ các quỹ Nhật Bản.
3. Tăng cường ảnh hưởng văn hóa Việt Nam tại Nhật Bản
Cùng với sự phát triển của cộng đồng người Việt, các giá trị văn hóa truyền thống như ẩm thực, nghệ thuật và lễ hội Việt Nam đang tiếp tục lan tỏa tại Nhật Bản:
- Món ăn Việt như Phở, Bánh Mì, hay Chả Giò ngày càng xuất hiện phổ biến tại các nhà hàng ở Tokyo, Osaka và các thành phố lớn khác.
- Lễ hội Tết Việt Nam tại Nhật Bản đã trở thành sự kiện không thể thiếu của cộng đồng người Việt, thậm chí còn thu hút bạn bè quốc tế.
Những hoạt động này không chỉ tạo nên dấu ấn riêng của người Việt mà còn thúc đẩy sự gắn kết giữa hai quốc gia về mặt văn hóa, kinh tế và xã hội.
Thách thức trong tương lai
Dù đầy triển vọng, cộng đồng người Việt tại Nhật Bản cũng sẽ phải đối mặt với một số thách thức lớn trong thời gian tới.
1. Cạnh tranh giữa nhóm lao động quốc tế
Với việc mở rộng chính sách nhập cư, không chỉ người Việt mà nhiều quốc gia khác như Philippines, Indonesia, và Trung Quốc cũng tham gia vào các chương trình visa lao động. Điều này tạo nên sự cạnh tranh gay gắt trong việc tìm kiếm công việc. Người lao động Việt cần không ngừng nâng cao năng lực, đặc biệt về tiếng Nhật và tay nghề chuyên môn, để duy trì lợi thế cạnh tranh.
2. Áp lực đồng hóa và bảo tồn bản sắc dân tộc
Số lượng người Việt tăng lên đồng nghĩa với việc cần phải xây dựng một cộng đồng vững mạnh, nơi các giá trị văn hóa Việt được duy trì. Tuy nhiên, quá trình sống tại nước ngoài lâu dài có thể khiến một bộ phận người Việt gặp nguy cơ đồng hóa, đặc biệt là lớp trẻ sinh ra và lớn lên tại Nhật.
3. Phụ thuộc vào chính sách nhập cư của chính phủ Nhật Bản
Dù tình trạng dân số già hóa tại Nhật là động lực mở cửa cho lao động nhập cư, nhưng các chính sách này phụ thuộc rất nhiều vào điều kiện kinh tế và chính trị. Chính phủ Nhật đang áp dụng chính sách thận trọng, ưu tiên lao động có kỹ năng và trình độ cao hơn so với lao động phổ thông, điều này sẽ ảnh hưởng lớn đến tương lai của các thực tập sinh kỹ năng.
Cộng đồng người Việt tại Nhật Bản không chỉ ngày càng đông đảo mà còn phát triển mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực, mang đến những cơ hội lớn về lao động, học tập, cũng như giao lưu văn hóa. Tuy nhiên, để đạt được sự ổn định và lâu dài tại đất nước này, mỗi cá nhân cần không ngừng học hỏi, cải thiện bản thân và thích nghi với môi trường mới.
Nếu bạn đang có dự định đi du học, làm việc hay sinh sống tại Nhật Bản, hãy chuẩn bị kỹ càng về kiến thức, ngôn ngữ và văn hóa. Đồng thời, đừng quên tận dụng các hỗ trợ từ các tổ chức uy tín như Thanh Giang, nơi cam kết đồng hành cùng cộng đồng người Việt trên hành trình vươn xa và chạm đến giấc mơ Nhật Bản.
Hãy để giấc mơ của bạn được chắp cánh ngay hôm nay!
Hãy liên hệ ngay với Thanh Giang để được tư vấn chi tiết hơn về các cơ hội tại Nhật Bản, từ học tập, lao động cho đến khởi nghiệp. Tham khảo thông tin qua website chính thức hoặc gọi điện qua hotline để nhận hỗ trợ ngay!
Công ty du học Thanh Giang
- Hotline: 091.858.2233 / 096.450.2233 (Zalo)
- Email: water@thanhgiang.com.vn
- Địa chỉ: Số 30, Ngõ 46, Phố Hưng Thịnh, Yên Sở, Hoàng Mai, Hà Nội
- Và 15 Chi Nhánh trên toàn quốc.
- Website: thanhgiang.com.vn
